Nieuws Inkomensraming WER & CBS
Opnieuw grote verschillen in landbouwinkomens
Voor varkenshouders is 2023 een jaar om in te lijsten: nooit eerder is het inkomen zo hoog geraamd als nu. Vooral zeugenhouders profiteerden. Akkerbouwers en melkveehouders zagen de baten juist terugzakken. Hoewel er net als vorig jaar opnieuw grote verschillen zijn, blijft het gemiddelde inkomen in de Nederlandse landbouwsector nagenoeg onveranderd.
Met €112.000 per onbetaalde arbeidsjareneenheid daalt het landbouwinkomen dit jaar met €2.000, zo blijkt uit cijfers van Wageningen Economic Research (WER) en het CBS op basis van ruim 40.000 agrarische bedrijven. Het inkomen lag wel €37.000 hoger als het gemiddelde over de periode van 2018 tot en met 2022. WER berekent het agrarisch inkomen per onbetaalde arbeidsjaareenheid (aje). Dit zijn de agrarisch ondernemers en hun gezinsleden. Voor hen wordt meestal geen officieel salaris gerekend. WER gebruikt de formule aje om de inkomens van verschillende bedrijfstypen met elkaar te vergelijken.
De dierlijke productie daalde dit met 0,7%. Er werd weliswaar meer melk en eieren geproduceerd, maar minder varkens- en pluimveevlees. De plantaardige productie daalde 3,3%, wat volgens het CBS relatief sterk is.
Varkens- en pluimveehouders cashen
Varkenshouders springen er in de inkomenslijst met kop en schouders bovenuit. Zij zagen hun inkomen met maar liefst €245.000 stijgen tot gemiddeld €369.000. Vooral zeugenhouders cashen met een gemiddeld inkomen van €558.000. De rentabiliteit ligt gemiddeld op €148 opbrengsten per €100 kosten. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de jaren hiervoor mager waren. Door de werking van de varkenscyclus zijn de baten per jaar erg volatiel. Naast fors hogere biggenprijzen daalden de voerprijzen en daarmee snijdt het mes aan twee kanten.
Voor vleesvarkenshouders vormden de hoge biggenprijzen een kostenpost, maar hogere varkensprijzen compenseerden dit. Het gemiddelde inkomen voor deze groep steeg met krap €30.000 tot €186.000. Op zichzelf een hoog bedrag, maar dus wel fors minder dan zeugenhouders.
Ook de pluimveehouderij profiteerde van lagere voerprijzen. Daarnaast stegen de eierprijzen, hoewel er volgens de WUR wel grote verschillen zitten tussen de verschillende houderijsystemen. Leghenhouders zagen de inkomsten met ruim twee ton stijgen tot circa €300.000. Minder fors was de stijging in de vleeskuikenhouderij. Die sector weet echter al jarenlang een hoog inkomen te realiseren. Met krappe toename van een ton steeg het gemiddelde inkomen tot €348.000.
Minder jaar voor melkveehouders
Voor melkveehouders pakte 2023 minder gunstig uit, hoewel ook zij konden profiteren van de lagere krachtvoerkosten. De overige kosten voor pacht en mestafzet namen echter fors toe. Daarnaast ging de melkprijs hard onderuit door een ruimer mondiaal melkaanbod. Van €122.000 in recordjaar 2022 wat een topjaar was zakte het inkomen terug tot €78.000. De rentabiliteit ligt gemiddeld op €100 opbrengsten per €100 kosten. Afgelopen jaar lagen de verdiensten echter nog wel hoger dan het langjarig gemiddelde dat €57.000 is.
Akkerbouwer ziet inkomen dalen
Ook akkerbouwers zagen de verdiensten dalen, van €143.000 in 2022 tot €110.000. De rentabiliteit ligt gemiddeld op €107 opbrengsten per €100 kosten. Net als bij melkveehouders is dit nog wel beter dan het langjarig gemiddelde. De prijzen van akkerbouwgewassen daalden licht, terwijl ook de hectaresaldo's inleverden, zo geeft WER aan. Ook de graanprijs zakte, na een stevige opleving in 2022 tijdens het begin van de oorlog in Oekraïne.
Het inkomen van zetmeelaardappeltelers daalt in vergelijkbare omvang als dat van akkerbouwers tot €114.000. Telers van vollegrondsgroenten kunnen wel terugkijken op een beter jaar en zien het inkomen met zo'n €30.000 stijgen tot €120.000.
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.