Grote kans op jaar respijt bij gesloten vulsysteem

Eind september behandelde landbouwminister Adema verschillende onderwerpen rond gewasbescherming, waterkwaliteit, toelatingen en meer in een Kamerbrief. In een bijzin over het Besluit activiteiten leefomgeving (Omgevingswet) wordt gesproken over het verplichte gesloten vulsysteem voor veldspuiten. Deze worden vóór 1 januari 2025 verplicht, zo meldt Adema.

Overgangstermijn
In de praktijk wordt echter ook de datum van 1 januari 2026 genoemd. Hoe zit dat? Deze datum is afkomstig uit de overleggroep voor het gesloten vulsysteem, waar belangenbehartiger CropLife NL namens spreekt. In hun recente communicatie wordt weliswaar ook de deadline van 1 januari 2025 genoemd, maar in de daaropvolgende zin staat óók: "Samenwerkende partijen zullen met de overheid bespreken of en hoe in een praktisch haalbare overgangstermijn kan worden voorzien."

Volgens Jo Ottenheim van Croplife NL, die bij de overleggroep betrokken is, kun je deze zin opvatten als dat de intentie er is om telers één jaar overgangstermijn te verlenen. Toekenning daarvoor heeft het ministerie niet zwart op wit gegeven, maar de verwachting van de groepsleden is wel dat dit gaat gebeuren. Aanvankelijk werd ook nog nagedacht over een overgangsperiode die gekoppeld was aan de SKL-keuring, maar dit zou betekenen dat de introductie van het vulsysteem over drie jaar uitgesmeerd zou worden. Dat is voor het landbouwministerie niet acceptabel.

EasyConnect-dop
Fabrikanten van gesloten vulsystemen, middelenleveranciers, belangenbehartigers en bedrijven hebben de afgelopen jaren veel tijd gestoken in het promoten van de techniek. De meeste middelenfabrikanten hebben zich daarbij aangesloten bij Easyconnect. Dit is een speciale dop op de middelenkan, die linea recta op het vulsysteem past. Zo wordt morsen en spetteren voorkomen. Ottenheim: "Ruim 90% van de producenten heeft zich bij Easyconnect aangesloten, waarmee het grootste gedeelte van de markt afdekt is. Gebruikers die EasyFlow (het systeem van Bayer red.) willen blijven gebruiken kunnen een adapter toepassen."

Een andere dop klinkt eenvoudig, maar volgens Ottenheim heeft die beslissing heel wat voeten in de aarde voor de sector. De middelenproducenten moeten aanpassingen doen, maar ook vulbedrijven moeten hun vullijnen aanpassen. Ook fabrikanten van veldspuiten hebben tijd nodig om de techniek in hun machines te integreren wanneer ze die af fabriek willen aanbieden.

Introductie in Europa
Nederland is het eerste land waar het gesloten vulsysteem wordt ingevoerd. CropLife Europe werkt mee aan een Europabrede verplichting die vanaf 2023 moet gaan gelden. "We zijn dus niet uniek, Nederland loopt alleen op dit moment voorop", zegt Ottenheim. "Het gaat om het verbeteren van de gezondheid voor mens en dier én voor een betere waterkwaliteit." Hij noemt het systeem geen game changer, maar het helpt wel.

Wanneer de overgangsperiode zwart op wit wordt gepubliceerd is nog niet bekend. Aanvankelijk werd zelfs gesproken over een deadline op 1 januari 2024, maar in het overleg kon dit verplaatst worden naar 2025. Daarover is in de overleggroep consensus bereikt.