De Europese kunstmestproductie is nog altijd niet volledig hersteld van de productiebeperkingen van vorig jaar. Toen trokken de fabrikanten door de snel oplopende gasprijs aan de noodrem, met een terugval in de productie van 70% tot gevolg. Ook in het huidige gesternte op de markt, met een gasprijs die weliswaar op een lager niveau nog steeds volatiel is, zijn de uitdagingen in de productie nog niet voorbij.
De Europese kunstmestindustrie - en dan voornamelijk de productie van stikstofkunstmest - heeft zich de afgelopen maanden verder hersteld van de productiebeperkingen die sinds 2021 waren ingezet. De hoge aardgasprijzen die toen rap opliepen en sinds de Russische invasie in Oekraïne in februari vorig jaar compleet door het dak gingen, maakten de productie van ammoniak en stikstofkunstmest niet tot nauwelijks rendabel. De aardgasprijs is inmiddels flink gedaald, maar ligt nog altijd op een relatief hoog niveau en is bovendien grillig. Met de winter op komst en daarmee ook meer vraag naar gas, lijkt de aardgasprijs er niet stabieler op te worden.
De import van ammoniak, een van de grondstoffen voor de productie van stikstofkunstmest, resulteerde er tot op heden in dat er nog voor redelijke prijzen stikstofkunstmest binnen Europa kon worden geproduceerd. De productie ligt daarbij wel een versnelling lager dan normaal. Zelf ammoniak produceren valt onder de huidige aardgasprijzen niet mee. Diverse kunstmestfabrikanten sneden fors in de productie of legden hele fabrieken stil, zoals vorig jaar kunstmestproducent Yara deed met de ammoniakfabriek in Sluiskil. De Duitse chemiereus BASF sloot zelfs definitief een kunstmestfabriek als gevolg van de aardgasprijzen.
Inperkingen opgeheven
Inmiddels is een groot deel van de ammoniak- en kunstmestproductie beperkingen opgeheven. Zo meldde kunstmestfabrikant Yara na cijfers over het tweede kwartaal van 2023 dat de productiecapaciteit van afgewerkte kunstmest nog maar 0,4 miljoen ton achterliep op hun totale capaciteit. In het eerste kwartaal liep deze productie nog 1,3 miljoen ton achter door de beperkingen. De ammoniakproductie was in het tweede kwartaal alweer hersteld naar 87% van hun totale Europese productie.
Met de nog altijd volatiele aardgasprijs kan het er komende maanden weer heel anders uitzien in de eigen ammoniakproductie. Bovendien is er ook veel aardgas nodig bij de productie van kunstmest en niet alleen voor ammoniak. Ook de afgelopen week maakte de Dutch TTF weer behoorlijke sprongen. Dat samen met de hogere vraag naar aardgas deze winter kunnen de Europese productiekosten voor kunstmest opnieuw fors laten stijgen. Het hoeft dan geen verbazing te wekken dat de kunstmestfabrikanten de productie weer gaan matigen.
Handel is rustig, stikstofkunstmest stijgt licht
Net als alle andere jaren is het in Nederland rustig op dit moment van het jaar in de handel van kunstmest. Sommige boeren leggen alvast wat vast voor komend seizoen, maar dit totale volume is niet groot. Handelaren en verkopers geven kopers als advies mee het risico ook komend seizoen te spreiden, net als afgelopen jaar. Wat betreft de actuele kunstmestprijzen is kali de afgelopen maanden fors gedaald. Stikstofkunstmest is de laatste weken juist iets gestegen. Volgens de prijsopgaven van Farmers4All wordt kalkammonsalpeter (KAS) verhandeld voor €34,80 per 100 kilogram, geleverd in bigbags van 600kg. Dat is ruim €4,50 meer dan enkele weken geleden. Kali60 kost €47,80 per 100 kilogram en is daarmee fors lager dan de €70 die tien weken geleden nog moest worden betaald. Tripel superfosfaat 45% wordt verhandeld voor €51,80. De prijzen kunnen per afnemer licht verschillen.