Bietenteelt EU onvoldoende om suikermarkt te voorzien

Het tekort aan suiker in Europa wordt steeds duidelijker nu de Europese bietencampagne op zijn einde loopt. In verschillende landen is deze al afgerond. Duidelijk is dat er daarom meer suiker geïmporteerd moet worden naar Europese landen en dat is goed te zien aan de importcijfers. De invoer van suiker in de EU-27 ligt al op 650.000 ton in de eerste drie maanden van seizoen 2022/23. Dat is het grootste volume sinds tien jaar geleden, toen er in Europa nog een productiequotum gold.  

Verschillende analisten voorspellen dan ook dat de Europese suikerimport in 2023/22 boven de 2 miljoen ton zal uitkomen. Ter vergelijking: de laatste vijf jaar werd er nooit meer dan 1,5 miljoen ton geïmporteerd. De grotere suikerimport geeft ondersteuning aan het prijsniveau waar suiker momenteel op zit.

Bietenareaal
De suikerprijzen zijn door een lagere bietenopbrengst, de Russische invasie in Oekraïne en alle gevolgen daarvan fors toegenomen. Ook moesten verwerkers dealen met fluctuerende energieprijzen en de onzekerheid van die markten. De rust op de energiemarkt is voorlopig redelijk teruggekeerd, maar de bietenteelt heeft het al jaren lastig, zo geven de cijfers over areaal en de opbrengsten van de laatste jaren wel aan. Het grillige weer met lange periodes van droogte en hogere temperaturen lijkt steeds normaler in vrijwel heel Europa. Inmiddels is het Europese bietenareaal in zes jaar afgenomen van 1,6 miljoen hectare naar een ruime 1,34 miljoen hectare.

Is hogere bietenprijs voldoende?
De huidige suikerprijzen zijn een verlichting en geven de bietenteelt weer wat meer glans, maar is dat genoeg om het areaal komende jaren minstens gelijk te houden? Dirk de Lugt, voorzitter van de Raad van Beheer van coöperatie Cosun, gaf begin februari bij de toelichting op de jaarcijfers van het foodconcern aan een aanzienlijke daling van het Europese areaal suikerbieten voor de oogst van 2023 te verwachten. Daarbij noemde hij geen percentage of aantal. Het nieuwe GLB zal hectares gaan kosten en ook andere wet- en regelgeving over bijvoorbeeld gewasbescherming maakt de teelt er niet gemakkelijker op. Zo werd eind januari nog bekend dat het gebruik van neonicotinoïden in Frankrijk definitief verboden werd. Voor veel bietentelers wordt de uitdaging nog groter, nadat zij de laatste jaren (en specifiek afgelopen seizoen) veel last hadden van hitte en droogte. Suikerproducenten verwachten dat het areaal verder zal krimpen de komende jaren.   

Droogte
Het komend groeiseizoen in Frankrijk lijkt ook met een valse start te beginnen. Woensdag 22 februari maakte de Franse minister van Milieu bekend dat per 1 maart het gebruik van water beperkt wordt in verschillende regio's, waar irrigatie ook onder valt. Gebieden in Frankrijk hebben te maken met een van de droogste winters ooit. Frankrijk telt overigens het grootste suikerbietenareaal van Europa.

Europese suikerproducenten proberen er alles aan te doen om telers te behouden en doen daarom al uitspraken over de bietenprijzen van aankomend seizoen, waarbij de prijs hoger uitkomt dan dit seizoen. De Franse suikerproducenten Tereos en Cristal Union deden dat al eerder. Ook de Spaanse suikercoöperatie ACOR zet een minimumprijs van €71 per ton bieten neer voor het volgende seizoen.

Wereldmarkt
Europa heeft dit jaar te kampen met een suikertekort maar wereldwijd valt de productie niet tegen. De voorraden zijn mondiaal niet laag of zorgwekkend en voor het komende jaar lijkt er in Brazilië, de grootste suikerproducent, vol worden ingezet op de teelt van suikerriet. De VS noteerde ook een hoge suikerproductie, net als verschillende Aziatische landen. Ook India, de grootste suikerproducent en na Brazilië de grootste exporteur, verwacht een bovengemiddelde suikerproductie. Echter heeft India een exportquotum gezet op suiker tot 5 miljoen ton. Later in het verwerkingsseizoen kan dit verhoogd worden, maar dat blijft een onzekere speler op de mondiale suikermarkt.

De suikerprijs is sinds februari redelijk stabiel en nam op de Europese termijnmarkt licht toe. Op de ICE in Amerika stond het contract voor ruwe suiker eind januari op het hoogste punt in bijna zes jaar. Dat ligt op het moment van schrijven iets lager met $21,20 cents per pond. De Europese notering noteert op het moment (donderdag 23 februari) $568 per ton witte suiker. Overigens liggen de suikerprijzen op de spotmarkten een stuk hoger in Europa. In november lag de gemiddelde suikerprijs voor witte suiker in Europa nog op €622 per ton. In december werd dat €655 per ton. De verschillen per regio zijn groot, waarbij in Zuid-Europa de prijs zelfs gemiddeld op €845 per ton ligt en in West-Europa op €624 per ton.