Kunstmestproductie EU zakt steeds verder weg

Een nationale kunstmestreserve, waar het Deutscher Bauernverband voor pleit, is geen nieuw plan. Dit voorjaar werd dat idee ook al gelanceerd. Nu de situatie op de kunstmestmarkt opnieuw verhit, ligt het dossier weer op tafel. Dat zegt DBV-voorzitter Joachim Rukwied in de Duitse media. Er is vooral behoefte aan voldoende stikstofkunstmest. De Duitse landbouwminister Cem Özdemir zegt dat zijn ministerie de situatie op de voet volgt. Rukwied waarschuwt voor een keldering van de opbrengsten met wel 30% tot 40% wanneer niet voldoende stikstof kan worden gestrooid. Daarvan ondervindt niet alleen het land zelf de gevolgen, maar ook de rest van de wereld, wanneer voedselschaarste ontstaat.

Europese industrie zwaar getroffen
De Europese kunstmestindustrie wordt zwaar geraakt door de torenhoge gasprijzen. De industrie is sterk afhankelijk van Russisch gas en daardoor wordt de EU zwaarder getroffen dan andere werelddelen. Bij de huidige gasprijzen, die vervijftienvoudigd zijn dit jaar, is het voor producenten van ammonium en kunstmest niet lonend om hun fabrieken draaiende te houden. Schalen ze de productie af, dan raken installaties onrendabel. Daarom kiezen steeds meer fabrikanten ervoor hun faciliteiten volledig stil te leggen. Onder andere Yara, CF Industries en Borealis hebben fabrieken gedeeltelijk of volledig stilgelegd. Bij Yara draait de productie nu op 35%, zegt het bedrijf zelf.

De FAO verwacht dat de prijzen van gas verder stijgen waardoor de kunstmestproductie nog verder wordt geremd. Dat zegt FAO-econoom Maximo Torero tegen persbureau Bloomberg. "Op deze manier wordt de EU een importeur van kunstmest in plaats van een exporteur. Dat zet meer druk op het prijsniveau voor volgend seizoen." Fertilizers Europe spreekt van een kunstmestcrisis en pleit binnen de EU voor maatregelen en financiële ondersteuning.

Hindernissen op wereldhandel
De wereldwijde kunstmestexport is niet zonder hindernissen. Rusland, Wit-Rusland en China hebben allemaal exportverboden in het leven geroepen voor onder meer fosfaat en kali. Daarnaast legt de EU sancties op voor fosfaat die uit Wit-Rusland wordt geïmporteerd. Het zorgt ervoor dat de wereldhandel opnieuw vorm moet krijgen. Kind van de rekening is Afrika, die bij de huidige prijsniveaus minder kunstmest kan kopen. Dat heeft een directe impact op de voedselproductie op het continent.

Het stilleggen van de kunstmestproductie heeft ook gevolgen voor allerlei bijproducten die deze industrie levert. Ook de productie van Diesel Exhaust Fluid (DEF) – beter bekend onder Yara's merknaam AdBlue – wordt getroffen. De productie van de toevoeging, die bestaat uit gedemineraliseerd water en ureum, ligt stil in Sluiskil. Yara importeert momenteel AdBlue uit andere landen om in de behoefte te voorzien. Aan de beschikbaarheid wordt in ons land nog niet getwijfeld. Wel laat het de prijs verder stijgen.

Prijs KAS fors hoger
Ook bij kunstmest is een forse prijsstijging zichtbaar. Eind mei daalde de KAS-prijzen met 50%. Sinds half juli zit de prijs weer in de lift. Inmiddels bedraagt de prijs voor KAS zo'n €85 tot €89 per 100 kilo, afhankelijk van levering in big bags of los gestort. In een week tijd is de prijs met 10% gestegen en dat is de grootste stijging sinds eind juli.

Ook de prijs van fosfaat zit in de lift. In een week tijd steeg de prijs met €14 tot €16 per 100 kilo tot niveaus van €102 tot €108 per 100 kilo (los of big bags). Sinds begin juli is ook deze prijs behoorlijk toegenomen met ongeveer een kwart.