Droogte in Engeland breekt records van 1976

Het gaat hier specifiek om de situatie in Engeland en niet het Verenigd Koninkrijk, waar ook Wales, Schotland en Noord-Ierland onder vallen. Vooral in het oosten en zuidoosten neemt de droogte daar in Engeland extreme vormen aan. Ter vergelijking: In Schotland viel in juli 98% van de gemiddelde hoeveelheid neerslag en is er weinig aan de hand. Tegelijkertijd kent Engeland zijn droogste maand sinds 1935. Regionaal wordt dat nog eens overtroffen met de droogste juli sinds de metingen begonnen in 1836.

Neerslagtekort breekt record
De winter in Engeland is relatief droog verlopen. Alleen aan het begin van dit jaar was het even natter dan normaal. Vanaf eind maart werd een neerslagtekort gemeten en inmiddels bevindt dat tekort zich onder het recordjaar 1976. Toen stond de teller begin augustus op 320 millimeter, versus 350 millimeter nu. Gemiddeld bedraagt het neerslagtekort begin augustus 175 millimeter. Ook 1975 verliep droog, wat een jaar later voor grote problemen zorgde.

Zowel 1976 als 2022 waren heet – tot dusver althans. Eerstgenoemde telde maar liefst 16 aaneengesloten dagen met temperaturen boven de 30 graden. Het record lag op 35,6 graden. Dat record werd 19 juli verbroken met een temperatuur van 40,3 graden in Oost-Engeland. Nooit eerder werd zo'n hoge temperatuur door het Met Office gemeten op het eiland. Het gemiddelde voor heel juli bedraagt 23,5 graden en dat is 2,3 graden meer dan gemiddeld.

Geen restricties voor beregenen
Toch waarschuwen specialisten dat de twee jaren niet zomaar vergeleken mogen worden. Het waterbeheersysteem in Engeland is in 46 jaar flink verbeterd, waardoor de impact op bijvoorbeeld de landbouw kleiner is. Afgelopen winter was er voldoende beregeningswater beschikbaar op veel bedrijven. Granen en koolzaad worden in de regel nauwelijks beregend in Engeland. Het grootste beregende gewas is aardappelen. Vooralsnog zijn er geen restricties voor het beregenen van gewassen.

Kijkend naar de opbrengsten van de granen en koolzaad, dan hebben veel akkerbouwers weinig redenen om te klagen. Net als in Nederland zijn die gewoon goed te noemen. Op de kleigronden in het oosten, de broodmand van het Verenigd Koninkrijk, zijn de gewassen ook bij weinig neerslag goed gegroeid. Daarmee zijn beide landen een uitzondering in Europa, waar wijdverspreide droogte wel degelijk voor minder kilo's zorgt.

Problemen beginnen pas
Na een razendsnelle graanoogst – waarbij opvallend veel natuurbranden voorkwamen en ook gewassen verloren gingen – beginnen de problemen voor akkerbouwers nu pas. De grondbewerking is moeizaam uit te voeren vanwege de harde grond. Koolzaad gaat in de regel begin augustus de grond in, maar die gok is nu simpelweg te groot. Akkerbouwers doen graag een voorbewerking zodat duist kan kiemen, om over een maand tarwe of gerst te zaaien. Bij de huidige omstandigheden is van kiemen weinig sprake. Daarmee wordt een moeizame start verwacht van het nieuwe seizoen.

Voor gewassen als aardappelen, uien, peen, maar ook maïs en suikerbieten zijn de problemen groter. De genoemde groentegewassen worden eigenlijk bijna allemaal op beregend land geteeld, maar voor bieten en maïs is dat niet het geval. Dat kost zeker kilo's. Maïs wordt in deze periode zelfs al gehakseld. British Sugar moet ondertussen puzzelen met de start van de campagne en hoe ze straks over voldoende aanvoer van suikerbieten kunnen beschikken.

Aardappeloogst historisch klein
Dat ook de aardappeloogst fors kleiner dan gemiddeld uit gaat vallen, is wel duidelijk. Wat niet helpt, is een flink gekrompen areaal van zo'n 109.000 hectare. Vijf jaar geleden was dat nog 128.000 hectare en tien jaar geleden bijna 150.000 hectare. Insiders schatten in dat de opbrengst maar net boven de 4,5 miljoen ton uitkomt, al is 4 miljoen ton theoretisch ook mogelijk. Gelet op de huidige situatie is dat niet ondenkbaar.

Ongeveer 40% van alle aardappelen worden in het oosten van Engeland verbouwd. Een kwart in Schotland en de rest vooral in het westen (Wales) en zuidwesten. Het belangrijkste deel zit dus precies in het droogste gedeelte van het land, al zijn er wel regionale verschillen te bespeuren. Toch blijft het nog rustig op de Britse aardappelmarkt, die bijna volledig is dichtgetimmerd met contracten. Alleen de fish&chips sector is traditioneel een vrije markt. Telers zijn zeer terughoudend met het verkopen, omdat ze eerst willen weten waar de opbrengst op uit gaat komen. Ook kopers zijn afwachtend. België en Nederland zijn de twee grote leveranciers van aardappelproducten aan het Verenigd Koninkrijk, de grootste afnemer op het continent Europa. Een negatieve impact op de Britse aardappeloogst resulteert in meer afzetkansen voor de EU4.