Achtergrond Nitraatrichtlijn
Veel open eindjes in de nitraatrichtlijn
De sectororganisaties hebben gematigd positief gereageerd op het zevende Actieprogramma Nitraatrichtlijn, dat op vrijdag 26 november door minister Carola Schouten is gepresenteerd. De scherpste randjes zijn er af, maar nog veel moet nader worden uitgewerkt. Wat wel duidelijk is, is dat ingrijpende maatregelen blijven bestaan en de onrust in de sector daarmee nog niet is verdwenen.
Een van de belangrijkste wijzigingen is het vervallen van de verplichte rustgewassen op klei- en veengronden. Daarnaast is de harde datum van 1 oktober voor het zaaien van vanggewassen losgelaten. Die wordt vervangen door 'wintergewassen', waarna geen vanggewas gezaaid hoeft te worden en voor de overige gewassen geldt een korting op de gebruiksnorm voor het volgende seizoen. Voor de bepaling van de bufferstroken wordt de lokale waterkwaliteit als criterium meegenomen. Verder is afgesproken dat een 'maatwerk aanpak' (een initiatief van meerdere organisaties uit de sector, waaronder LTO Nederland, BO Akkerbouw, Rabobank en Cumela) nader uitgewerkt wordt.
Open eindjes
Veel blijft echter nog onduidelijk. Zo moet de lijst met wintergewassen nog samengesteld worden en is de korting op de gebruikersnormen nog niet vastgesteld. Hierover komt nog een advies van de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM). Ook over de invulling van de teeltvrije zones 'zal nog overlegd worden met de waterschappen', zo laat een woordvoerder van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit weten. "De opgestelde leidraad wordt openbaar gemaakt. De beoogde inwerkingtreding van de bredere teeltvrije zones is 1 januari 2023."
De zorgen vanuit de sector over het actieprogramma zijn zodoende niet ongegrond. De werkbaarheid van de maatregelen hangt in grote mate af van hoe deze open eindjes ingevuld worden. LTO Nederland liet in een bericht weten: "Het zevende Actieprogramma Nitraatrichtlijn heeft nog steeds een grote impact op agrarisch ondernemers. Ook wat betreft de aanpassingen na de consultatie zijn niet alle zorgen weggenomen. De sectororganisaties blijven zich inzetten voor een praktische uitvoerbaarheid, ook wat betreft de laatste uitwerkingen (zoals overzichten met winterteelten en gewassen die voor 15 maart kunnen worden bemest)."
Juridische stappen
Stichting Stikstofclaim reageert kritischer op het huidige plan. Voorzitter John Spithoven meldt: "Het oude concept staat nog grotendeels overeind. De agrarisch ondernemers in gebieden waar de waterkwaliteit op orde is, worden nog altijd met extra maatregelen opgezadeld die op grond van de kwaliteitsnormen niet nodig zijn." Daarnaast wordt volgens Spithoven te weinig rekening gehouden met stikstof die van buiten de landbouwsector in de meetpunten in agrarische regio's binnen komt.
De vraag die volgens Stikstofclaim centraal staat: kan de overheid agrarisch ondernemers verplichten om maatregelen te treffen, terwijl de doelen in dit specifieke gebied al gerealiseerd zijn of waarbij de veroorzaker van de normoverschrijding niet duidelijk is? Stikstofclaim beraadt zich daarom op juridische stappen, in het kader van het voorzorgsbeginsel. Woensdag 1 december komen de vertegenwoordigers van de stichting samen met de advocaten om een strategie te bespreken.
Jurphaas Lugtenburg
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.