250.000 ton uien extra is uitdaging voor handel

De cijfers van het CBS liegen er dit jaar niet om. De verwachte bruto-opbrengst zaaiuien ligt bijna 20% hoger dan vorig jaar. De voorlopige oogstraming gaat uit van een gemiddelde opbrengst van 52,2 ton zaaiuien per hectare. Volgens Marco van Soesbergen, teeltspecialist bij CAV Agrotheek, is dat een stevige prognose. "Ik vraag me af of die opbrengst gehaald wordt. Natuurlijk is het een gemiddelde, maar ik zie dit jaar geen echte topopbrengsten voorbij komen. Het was geen optimaal groeiseizoen, dat is eigenlijk in alle gewassen terug te zien."

Van Soesbergen benadrukt dat er wel degelijk goede uienpercelen waren. "Maar", zegt hij, "ik zie met name percelen die extreem tegenvallen. Door valse meeldauw zijn er nogal wat uienpercelen gestrand. In onze regio, Noord-Holland, waren er ook locaties met forse regenval, wat plantuitval heeft veroorzaakt." Het onstuimige groeiseizoen zorgt bovendien voor wisselende kwaliteit. Allemaal zaken die volgens Van Soesbergen niet duiden op een topoogst. "Vergeleken met vorig jaar is de opbrengst misschien wel hoog, maar ik zou eerder zeggen gemiddeld."

Grote verschillen door groeiseizoen
Bekend was echter al dat het areaal dit jaar een groei van 10,5% liet zien. Een stevige uitgangspositie voor een recordoogst. Duidelijk is ook dat de verschillen dit jaar groot zijn. Niet alleen tussen regio's, maar ook binnen teeltgebieden en zelfs op perceelsniveau zijn er flinke afwijkingen. Dat is het resultaat van een wisselvallig groeiseizoen. Het verklaart dan ook het feit dat de ene teler zich beter herkent in de oogstraming van het CBS dan de ander.

Voor Wim Waterman van het Flevolandse exportbedrijf Waterman Onions waren de cijfers geenszins een verrassing. "De cijfers zijn al een keer getoetst in de markt. Of ze exact kloppen is altijd afwachten, maar feit is dat er dit jaar genoeg uien zijn." Toch vindt Waterman dat weinig schokkend. "Het gaat er niet om hoe groot het aanbod is, maar hoeveel er weg gaat. En dat staat er goed voor. De markt hapert niet; er is voldoende vraag vanuit de gebruikelijke afzetmarkten. Onze grootste uitdaging is de logistiek. De hoge containertarieven en beperkte beschikbaarheid van containers en vrachtwagens zijn serieuze belemmeringen."

Oogstraming accentueert stemming in de markt
De exporteur constateert dat de huidige stemming in de uienmarkt vrij negatief is. "Dat was aan het begin van het seizoen al zo, wat zorgde voor een prijsdip. Gelukkig werd dat beter naarmate de export vorderde en de gang erin kwam. De negatieve stemming wordt nu weer wat geaccentueerd, onder meer door de voorlopige oogstraming." Toch blijft Waterman optimistisch. De uienberg wegwerken lukt volgens hem altijd.

Eric Moerdijk van het Zeeuwse uienverwerkingsbedrijf Monie Nieuwland is iets gereserveerder. "Vorig jaar is er een record van bijna 1,2 miljoen ton weggegaan. We zien de export elk jaar wat uitbreiden, vooral naar Afrika. Tegelijkertijd zijn de oogstramingen dit jaar in heel Europa flink hoger dan vorig jaar. Het wordt best een uitdaging om alles weg te krijgen. Vooral in de tweede helft van het seizoen is de afzet lastiger. Niks is onmogelijk, maar we moeten wel realistisch zijn."

Meer aanbod zorgt voor prijsdruk
Het zorgt ervoor dat de druk op de uienprijs voor telers momenteel toeneemt. Moerdijk merkt dat de cijfers van het CBS serieus worden genomen en dat het aanbod van telers steeds meer loskomt. "Dat komt ook doordat de kwaliteit en houdbaarheid niet overal top zijn. Als dit zo blijft, verwacht ik niet dat de prijs nog stappen omhoog gaat maken. Of er moet ineens een exportbestemming bijkomen, zoals vorig jaar met India, maar dat verwacht ik niet."

Het feit dat de prijsontwikkeling bij telers nog steeds vrij flauw is, is volgens Moerdijk een teken dat er voldoende aanbod is. CAV-adviseur Van Soesbergen beaamt dat de stemming in de markt niet goed is, maar bestempelt deze ook niet als heel slecht. "Telers kunnen hun uien nog steeds kwijt. De meesten wachten rustig af en maken zich vooralsnog geen zorgen."