Russische exportban zet kunstmestmarkt op scherp

Net als bij de 'tarwetaks' is het opnieuw president Vladimir Poetin die zich bemoeit met het onderwerp. In dit geval kunstmest. Hij uitte openlijk zorgen over de beschikbaarheid en prijs van kunstmest voor boeren in het land. In directe of indirecte zin komen de exportbelemmeringen voor Russische kunstmest uit zijn koker. Ministerpresident Michail Misjoestin maakte het nieuws woensdag 3 november op de staatstelevisie bekend.

Cijfers in lijn met exportniveau
Verschillende meststoffen worden voor een periode van zes maanden belast en ingeperkt. Deze periode gaat naar verluidt in december in. Het gaat vooral om stikstofkunstmest omdat de prijs hiervan door het dak is gegaan wereldwijd. De overheid limiteert de uitvoer ervan tot 5,9 miljoen ton voor de basismeststof. Bewerkte kunstmest waar stikstof in zit verwerkt wordt beperkt tot een niveau van 5,35 miljoen ton. Analisten verwachten niet dat deze limiet veel effect heeft op de export omdat de cijfers in lijn liggen met het exportniveau van het land.

Er zit nog wel een addertje onder het gras want het is nog niet duidelijk hoe de verhoudingen liggen voor de specifieke meststoffen. Bijvoorbeeld ammoniumnitraat en ureum. De Russische organisatie van kunstmestbedrijven verwacht niet dat de export belemmerd wordt. De huidige verdeling tussen de meststoffen wordt door de overheid gehandhaafd.

Goedkoop gas
Een grote impact hebben de huidige maatregelen naar verwachting niet. Wel zet het de kunstmestmarkt verder op scherp. Zeker nadat China al eerder aankondigde de export van kunstmest in te perken. Wat in de EU meespeelt is dat op kunstmest uit onder andere Rusland een importheffing is ingesteld. Dit moet de Europese fabrieken beschermen die menen dat sprake is van oneerlijke concurrentie. Zo hebben Russische kunstmestfabrieken het voordeel van een vaste gasprijs. De overheid heeft het beleid van deze bevroren gasprijs tot 2022 verlengd. De kostprijs is – in tegenstelling tot in de EU en VS – daarom niet toegenomen. Ook de export van kali uit Wit-Rusland wordt belast door de EU.

De heffing op kunstmest uit Rusland en de VS doen boeren in Europa nu extra pijn omdat het kunstmest onnodig duur maakt. Dat oordeelt belangenorganisatie Copa-Cogeca, die al eerder voor afschaffing van de antidumpingmaatregelen pleitte. Het laatste nieuws uit Rusland verandert waarschijnlijk weinig aan de marktsituatie in ons land en elders in de EU. Wel zet het de internationale markt verder op scherp.

Beschikbaarheid
Prijzen voor met name stikstofkunstmest zijn deze herfst verdriedubbeld in de EU. Daarnaast is de beschikbaarheid een probleem, omdat fabrieken hun productie fors hebben afgeschaald na de torenhoge gasprijzen. Voor komend voorjaar wordt daarom gevreesd voor een tekort aan kunstmest en bovendien de fikse prijsniveaus. Ook in Nederland is het bijna onmogelijk geworden om kunstmest vast te leggen voor volgend seizoen.