Hoe verhouden spotprijzen zich tot termijnmarktprijzen? Het verschil tussen de twee is 'de termijn'. Spotprijzen zijn prijzen voor directe levering en termijnmarktprijzen zijn prijzen voor levering in de toekomst. Het verschil zit hem dus in de bewaarkosten.
Dat vertalen we naar de markt van fritesgeschikte aardappelen. Stel dat je vandaag aardappelen koopt voor €12,50 per 100 kg, zoals PotatoNL gemiddeld noteert (de spotprijs). Uitgaande van €0,17 per week aan bewaarkosten, dan kost het €5,10 om de aardappelen te bewaren tot en met week 17, de afloopdatum van het April termijncontract op de beurs. Dan zou de termijnmarktprijs €17,60 moeten zijn (€12,50 + €5,10), de berekende forwardprijs.
Arbitrage
De slotnotering van het April 2022 termijncontract is op vrijdag 1 oktober €20,40. Dat is bijna €3 hoger dan de hierboven berekende prijs. Dat is op zich bijzonder. Je zou dus het termijncontract kunnen verkopen op €20,40. Dan moet je eind april 2022 aardappelen leveren tegen de settlementprijs. Je kan die aardappelen dus nu alvast kopen en bewaren tot eind april. Dit kost zoals hiervoor berekend €17,60. Je sluit dus als het ware een winst in van €2,80 (€20,40-€17,60). Dit wordt arbitrage genoemd. Het maakt verder niet uit of de prijs omhooggaat of naar beneden. Er blijft altijd een winst over van €2,80.
Onderstaande tabel maakt dit duidelijk en laat zien wat er gebeurt als de prijs van vandaag (€12,50) daalt naar €6 of stijgt naar €25 in april 2022:
Cash settlementcontract
Nu is de praktijk een klein beetje anders. Het termijncontract is namelijk een cash settlementcontract. Het wordt verrekend in geld tegen een prijs die de beurs vaststelt: de cash settlementprijs. Het is de vraag of je tegen exact die prijs ook je fysieke aardappelen kunt verkopen zoals hierboven gebeurt tegen €6 of €25. Dat is een risico in dit model dat voordelig of nadelig kan uitpakken. Maar dat risico kan nooit groot zijn.
Arbitrage zou ervoor moeten zorgen dat prijzen niet te ver uiteen kunnen lopen, omdat anders partijen risicoloos transacties aangaan en geld verdienen totdat de prijzen weer in overeenstemming zijn. Wat klopt hier dan niet? Is de termijnmarktprijs te hoog? Zit daar te veel sentiment in de prijs en overdrijven de kopers dit? En zou je niet meer moeten willen betalen dan €17,60? Of is de prijs voor aardappelen op het ogenblik te laag? En kun je de juiste aardappelen niet voor €12,50 krijgen, maar moet ik daar €15,20 voor betalen, waardoor de 'risicoloze winstmogelijkheid' verdwijnt of in ieder geval niet meer bestaat?
Het antwoord hierop is moeilijk te geven. Termijnbeurzen zijn transparant en het April 2022 contract wordt dagelijks veelvuldig verhandeld. De noteringen voor fysieke aardappelen zoals PotatoNL en Belgapom komen natuurlijk ook niet uit de lucht vallen. Feit is wel dat er kansen liggen om te profiteren van de bestaande situatie.
Berekende forwardprijzen
Per leveringsmaand die nog rest in het seizoen tot juli 2022 rekent DCA-Markets de berekende forwardprijs uit. Er wordt allereerst een spotprijs berekend door een gemiddelde prijs te berekenen uit de noteringen voor fritesaardappelen in Duitsland, Frankrijk, België en Nederland. Tegen die gemiddelde prijs zou je altijd aardappelen moeten kunnen kopen voor directe levering. En als je die aardappelen op zou slaan, dan maak je voor de opslagperiode kosten. De huidige prijs plus de kosten van de bewaarperiode maakt de berekende forwardprijs voor de maanden die nog resteren. Zo zijn er nu prijzen beschikbaar voor de maanden oktober 2021 tot met juli 2022.
U kunt de berekende spotprijs en de berekende prijzen per maand hier vinden.
Vragen over de marktontwikkelingen? Neem contact op met René van 't Riet via info@dca-markets.com of +31(0)320 269 523.