De focus heeft bij de fritesindustrie de eerste helft van dit seizoen gelegen op het nakomen van de contractverplichtingen en het in evenwicht houden van de productie en afzet. De markt ontwikkelt zich nu anders dan verwacht.
Lang werd gedacht dat dit seizoen in het teken zou staan van overaanbod en extreem lage prijzen. Er lijken nu echter veel partijen geruisloos van de markt verdwenen. De stemming op de markt is vaster geworden en dat lijkt zich de komende weken door te zetten.
Niet alleen de industrie heeft gerekend op een overaanbod, maar ook heeft een deel van de telers vroeg in het seizoen afscheid genomen van de voorraad aardappelen. Door het wegvallen van chloorprofam in de bewaring is de lange opslag risicovoller en duurder geworden. Partijen waarbij twijfels waren over de kwaliteit zijn al vroeg afgezet, bijvoorbeeld als voer. Het devies leek: niet te veel kosten maken, geen risico nemen en bij twijfel verkopen. Daarbij kwam dat door het lage prijsniveau er veel belangstelling was vanuit onder andere de veevoerindustrie voor aardappelen.
Groot volume heeft andere bestemming gekregen
Hoe groot het volume aardappelen is dat een alternatieve bestemming heeft gekregen is moeilijk vast te stellen. Verschillende insiders hebben het over circa 800.000 tot 1 miljoen ton in Noordwest-Europa. Met het opstarten van de fritesindustrie na de feestdagen, is de belangstelling om aardappelen te kopen aangewakkerd. Verschillende tenders hebben de markt wakker geschud. De vraag lijkt vooral ingegeven door Belgische verwerkers die minder op voorhand contracteren. Ook de Nederlandse verwerkers ontkomen niet aan de recente prijsverbetering. Verwerkers moeten in de huidige markt hun best doen om de meelevertonnen daadwerkelijk in handen te krijgen.
De prijzen voor directe levering is inmiddels opgelopen naar €6 à €7 per honderd kilo in de noteringen, maar verschillende insiders melden dat dat in de praktijk nog weleens (fors) hoger is. De termijnmarktcontracten voor levering april noteren inmiddels meer dan €10 per honderd kilo. Telers die nu vrije- of meeleveraardappelen in de bewaring hebben, hebben geïnvesteerd in een goede bewaarcel, al dan niet met mechanische koeling en relatief dure kiemremmingsmiddelen.
Mede daardoor zijn ze nog niet geneigd op het huidige - nog steeds relatief lage prijsniveau - te verkopen. Gezien het grote aandeel aardappelen dat een andere bestemming heeft gekregen, verwachten verschillende partijen dat de recente prijsstijging nog niet ten einde is. In deze fase van het seizoen zijn de meeste telers dan ook nog niet bereid om (ver) onder de kostprijs te verkopen.