Sombere vooruitzichten voor inkomen akkerbouw

De Nederlandse akkerbouw is de coronacrisis dit jaar over het algemeen redelijk doorgekomen. De bedrijfsresultaten zijn gemiddeld iets lager dan vorig jaar, maar er is nog geen sprake van een grote inkomensdaling. De vooruitzichten voor 2021 zijn echter somber, schetst Bert Smit (foto), onderzoeker akkerbouw bij Wageningen UR.

Wageningen Economisch Research, de opvolger van het LEI, en het CBS hebben donderdag de jaarlijkse inkomensramingen voor de Nederlandse land- en tuinbouw bekendgemaakt. Voor de akkerbouw gaan de instituten voor dit jaar uit van een gemiddelde inkomen van €41.000. Dat is iets onder het meerjarig gemiddelde, dat tussen €40.000 en €45.000 ligt. Wageningen UR benadrukt dat de variatie in de resultaten onder akkerbouwbedrijven, ook door de verschillen in karakter en bouwplan, groot zijn.

Van de akkerbouwbedrijven heeft 55% dit jaar naar verwachting een positieve cashflow, vertelt Smit in een toelichting. Dat komt niet alleen uit de opbrengsten, maar deels ook doordat akkerbouwers minder hebben geïnvesteerd. Ook zijn rentebetalingen uitgesteld en is minder belasting betaald dan het jaar ervoor. Veel bedrijven in juli al een voorschot op de betalingsrechten ontvangen. "Op langere termijn kan door uitgestelde betalingen alsnog een daling plaatsvinden", constateert Smit.

Stabiele opbrengsten
De opbrengsten blijven in de raming stabiel. Uien en granen laten een prijsstijging zie, terwijl de prijzen van poot- en consumptieaardappelen zijn gedaald. De gemiddelde totale opbrengsten zijn voor 2020 met €300.000 circa 2% lager dan in 2019. Prijzen voor gewasbeschermingsmiddelen, kunstmest en energie daalden. Kosten voor zaaizaad en pootgoed, afschrijving en onderhoud en huur namen iets toe in 2020. Verwacht wordt dat de totale kosten in 2020 met circa €260.000 gelijk zijn aan 2019.

Het verkoopseizoen 2019/2020 eindigde met zeer lage prijzen voor vrije consumptieaardappelen, ook als gevolg van corona dat flink inhakt op de afzetmogelijkheden en de export. De fritesaardappelmarkt is hard geraakt door de coronamaatregelen. Vraaguitval in de horeca leidde tot forse problemen in verwerking en afzet.

Boven de markt hangen
Een gedeelte van de aardappelvoorraad is als veevoer afgezet, maar een groot deel is toch verwerkt tot frites. Gevolg hiervan is dat er grote voorraden diepgevroren frites boven de markt blijven hangen. "Wereldwijd is er weinig vraag en landen als Australië en Nieuw-Zeeland proberen de eigen industrie tegen dumping te beschermen", zegt Smit.

Op de pootgoedmarkt is door inkrimping van het totale areaal aardappelen voor komende seizoen sprake van een prijsdaling. Deze daling bedraagt €3 per 100 kg (van €31 per 100 kg in 2019 naar €28 in 2020). Naar brouwgerst was in 2020 veel minder vraag. Door de hoge voerprijzen is deze gerst zonder problemen afgezet als voer, weliswaar zonder brouwpremie. "Maar aardappelen zijn gemiddeld goed voor 50% van het inkomen op een akkerbouwbedrijf. De slechte vooruitzichten leiden naar verwachting in 2021 tot lagere inkomens", concludeert Smit.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.