Nieuws Toekomstvisie NAV
Duurzamere akkerbouw betekent fors saldoverlies
Akkerbouwers die maatregelen op het gebied van duurzaamheid doorvoeren, hebben te maken met gemiddeld 10 tot 25% minder opbrengst. Dat blijkt uit berekeningen van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV).
NAV presenteerde woensdag 10 juni zijn nieuwe toekomstvisie 'Genoeg is Beter 2.0'. Met deze visie wil de belangenorganisatie onder meer voorkomen dat onwerkbare regels worden opgesteld vanuit de overheid en NGO's. "Er worden veel abstracte idealen geschetst voor de landbouw, zonder dat naar de concrete invulling wordt gekeken", zegt beleidsadviseur Aleid Dick. Bovendien wordt in dit duurzaamheidsstreven voorbijgegaan aan het boereninkomen. "NAV wil vanuit eigen kracht met plannen komen om een meer duurzame én rendabele akkerbouw te realiseren."
Inkomen uit de markt
De 'oude' visie Genoeg is Beter van NAV blijft daarbij leidend, stelt voorzitter Teun de Jong. "Wat we willen is een redelijke prijs voor akkerbouwproducten, geen productieoverschotten en op een duurzame manier akkerbouw bedrijven." Daarbij moet de structuur met familiebedrijven behouden blijven en moeten boeren een behoorlijk inkomen uit de markt kunnen halen en niet afhankelijk zijn van toeslagen. Enkele andere uitgangspunten van de toekomstvisie zijn de waardering voor de productie van voldoende en goed voedsel door ketenpartijen en burgers, regelgeving gericht op meerjarig beleid en de EU die het belang van de interne markt ziet.
In de visie heeft de NAV zowel de economische als maatschappelijke duurzaamheid voor de akkerbouw uitgewerkt. Daarin wordt onder meer vastgesteld dat de sector onderhevig is aan lage wereldmarktprijzen. Beperking van de import van minder duurzaam geteeld product is volgens NAV essentieel. Dit kan worden bereikt door landbouw buiten vrijhandelsverdragen te houden. Verder moeten Europese boeren via aanbodbeheersing de prijs kunnen beïnvloeden.
Voor maatschappelijke duurzaamheid zijn volgens de NAV herziening van de mestwetten, snellere toelating van groene gewasbeschermingsmiddelen en nieuwe veredelingstechnieken voor resistente rassen nodig. Maatregelen die verder in de toekomstvisie worden genoemd, zijn onder andere minder grondbewerking, een ruimer bouwplan, precisielandbouw en de teelt van eiwitgewassen.
Effect van maatregelen
Alle genoemde maatregelen zijn door NAV beoordeeld op hun effectiviteit op: 1. Voedselproductie, 2. Milieu, 3. Klimaat, 4. Biodiversiteit en 5. Saldo voor de boer. Daarbij komt een aantal maatregelen als meest kansrijk naar voren. Dick: "De beschikbaarheid van groene gewasbeschermingsmiddelen en de toelating van nieuwe veredelingstechnieken. Maar ook een ruimere rotatie, waarbij de sector wel afhankelijk is van extra gewassen met een behoorlijk saldo."
Verder ziet de NAV kansen voor de teelt van plantaardige eiwitgewassen, minder grondbewerking, meer dierlijke mest en compost, precisielandbouw en een biobased economie. Grootste belemmeringen zijn allereerst de huidige wet- en regelgeving. Maar ook de investeringskosten die met maatregelen gepaard gaan, evenals het saldoverlies en een verminderde voedselproductie.
Financiële gevolgen
Voor 6 maatregelen heeft NAV de financiële gevolgen voor akkerbouwers doorgerekend. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat extensivering in de teelt van consumptieaardappelen, waarbij wordt overgeschakeld van een 1 op 4 rotatie naar een 1 op 6 rotatie, een teler €509 per hectare per jaar kost. Stoffen winnen door het afvoeren en gebruiken van bietenblad daarentegen kan een saldowinst van €80 per hectare opleveren.
Volgens NAV geven de berekeningen een goed overzicht van de belangrijkste kansen en knelpunten. Akkerbouwers kunnen er meteen mee aan de slag en de tabellen zijn goed te gebruiken voor het aanpassen van regelgeving en kennisontwikkeling.
Inkomen verhogen
NAV-voorzitter De Jong stelt dat de berekeningen laten zien dat het saldo van akkerbouwers bij het nemen van duurzaamheidsmaatregelen gemiddeld 10 tot 25% lager wordt. "Dat kan er met het huidige, relatief lage inkomen niet van af. Het inkomen van boeren verhogen is dus essentieel. Wij pleiten dan ook voor kostendekkende prijzen en een betere positie van de boer in de keten. Verder moet voedsel buiten vrijhandelsverdragen gehouden worden en moet er integraal beleid komen voor wet- en regelgeving."
Met de visie onder de arm trekt NAV naar Den Haag om met landbouwminister Schouten over de toekomst van de akkerbouw te praten. Ook wordt de toekomstvisie onder de aandacht gebracht van de landbouwcommissie, Europarlementariërs, politieke partijen en stakeholders.
Jeannet Pennings
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.