Europees bietenareaal kan fors dalen

Alle Europese verwerkers van suikerbieten worden momenteel gepijnigd door de extreem lage suikerprijzen. De verwachte rode cijfers van Suiker Unie, die het bedrijf half februari definitief zal presenteren, lijken naar verwachting wel mee te vallen (in vergelijking tot sommige andere fabrieken).

Areaal naar oude niveau
Sinds de afschaffing van het suikerbietenquotum steeg het areaal in de Europese Unie (EU) met 13% (2017). In 2018 werd op 1,61 miljoen hectare bieten geteeld, waarmee de oppervlakte gelijk bleef aan 2017. De stijging wordt naar verwachting nu weer gecorrigeerd.

Hoe de wortel- en suikeropbrengst afgelopen jaar verlopen is, is bekend. Het laatste productiecijfer komt op 18,6 miljoen ton bieten. Dit levert nog altijd 2,1 miljoen ton suiker op voor de export. De Europese Commissie (EC) verwacht dat Europa op de lange termijn netto-importeur van suiker blijft, bij een stabiliserend areaal. In 2030 wordt de productie geschat op ruim 19 miljoen ton.

Meer cichorei?
De verwachting van Suiker Unie is dat er dit seizoen 6,2% minder bieten worden gezaaid in Nederland, goed voor ruim 5.000 hectare. Die hectares zullen deels worden ingevuld met meer graan, vooral in de intensieve akkerbouwgebieden. Wie een soortgelijk gewas zoekt, kan tevens terecht bij Sensus voor het telen van cichorei. Ook is er een gezonde vraag naar voederbieten ontstaan.

De min in de oppervlakte is hoogstwaarschijnlijk ook elders zichtbaar. In Duitsland is nog onbekend wat het areaal gaat doen, maar ook hier wordt een verlaging verwacht. De Duitse bietentelers zijn coöperatief verenigd in Südzucker en Nordzucker. Echter, in bijvoorbeeld Polen is Südzucker een commerciële partij. Daar wordt hard gespeeld en wordt een bodemprijs geboden. Akkerbouwers wegen het saldo af met korrelmaïs of graan. Is de prijs te laag, dan stappen ze uit.

Franse verlaging
De Franse verwerkers draaiden, net zoals hun Duitse collega’s, verlies. Coöperatie Tereos heeft zijn ledentelers gevraagd komend jaar 5% minder te zaaien. Dit bedrijf is de op 1 na grootste suikerproducent ter wereld. De Franse telersvereniging CGB verwacht echter niet dat het areaal onder de 400.000 hectare komt, waar dat in de voorbije jaren bijna 473.000 hectare was.

Het Verenigd Koninkrijk, waar de bieten eveneens door een commercieel bedrijf worden verwerkt, heeft dezelfde problematiek als Polen. Echter, het verschil is dat de bietentelers er al een prijs op tafel hebben liggen (€22,60 per ton). Wie een meerjarig contract heeft afgesloten, gaat terug naar €21.50 per ton. Veel Engelse akkerbouwers hebben al geanticipeerd en graan of koolzaad gezaaid.

Effecten van de brexit
Ook de suikersector ondervindt problemen van de brexit. Het Verenigd Koninkrijk kent een jaarconsumptie van 2 miljoen ton, maar produceert maximaal 1,4 miljoen ton. De meeste suiker importeert het vanuit de EU. Bij een 'no-deal brexit' krijgt het forse tarieven voor de kiezen. Het ziet daarom meer kansen om suiker uit landen als Brazilië India en Thailand te halen.

De Europese vereniging voor suikerproducenten en bietentelers heeft de EC opgeroepen om in gesprek te gaan en geen tariefmuur op te laten werpen voor Europese suiker.

Neonicotinoïden
Een kleiner areaal zorgt in potentie voor minder bieten en minder suiker. Echter, een grillig groeiseizoen heeft meer effect. Dat heeft het jaar 2018 overduidelijk aangetoond. Een laat en nat voorjaar gooide vanaf het begin roet in het eten. De impact van ontbrekende zaadcoatings is ook een factor die de markt kan vormen. Diverse onderzoeken spreken over een terugval in opbrengst van 15%, maar Franse onderzoeken komen zelfs op een min van 30%.

Hoe groot de schade ook gaat zijn, het heeft er wel aan bijgedragen dat akkerbouwers eieren voor hun geld hebben gekozen. Een uitdagende(re) teelt met een lage beloning aan het einde. Graan is dan een aanlokkelijk alternatief, met voor de komende 6 à 7 maanden een beter prijsperspectief.