Franse verwerkers kunnen knallen na recordoogst

22-1: Dit artikel is geactualiseerd met nieuwe opbrengstcijfers.

In het huidige verwerkingsseizoen, tot 1 januari, hebben de Franse fabrieken 918.000 ton aardappelen verwerkt tot frites en andere producten. Dat is maar liefst een derde meer dan in het seizoen ervoor werd verwerkt. Deze productiestijging kan voor een deel worden toegeschreven aan het Belgische Clarebout. Het effect van de gloednieuwe fabriek in Duinkerke is goed merkbaar in de Franse cijfers.

Meer hectares, meer aardappelen
Frankrijk kan dit seizoen over flink meer aardappelen beschikken. Het landbouwministerie rekent met 7,6 miljoen ton aardappelen, wat bijna 17% meer is dan het vijfjarig gemiddelde en 11,6% meer dan in 2023 werd gerooid. Deze extra productie is deels toe te schrijven aan een significante areaaltoename. Het areaal nam met 16% toe, tot 178.000 hectare.

De NEPG gaat uit van 7,72 miljoen ton voor het land, zo blijkt uit hun voorlopige schatting. Dat is 12,6% meer dan in 2023 werd geoogst en 16,2% meer dan het vijfjarig gemiddelde. Zij spreken van 170.244 hectare. Een groei van 7,3% met 2023.

Nieuw record
Eind januari heeft de Franse aardappelorganisatie CNIPT hun opbrengstprognose naar boven bijgesteld tot 7,7 miljoen ton consumptieaardappelen. Dat is nog 100.000 ton meer dan waar het landbouwministerie van uitgaat en vergelijkbaar met de cijfers van NEPG. De recordopbrengst van 2023 is daarmee met 11,6% verbeterd. De opbrengst ligt 17% hoger dan het vijfjarig gemiddelde en een kwart hoger dan het tienjarig gemiddelde.

Deze forse stijging – van 800.000 ton – is grotendeels toe te schrijven aan het grotere areaal. Met 43,1 ton per hectare lag de gemiddelde opbrengst onder die van 2023. De grote fritesaardappelteeltgebieden zagen zowel hun areaal als opbrengst behoorlijk toenemen. In Nord-Pas de Calais is 2,6 miljoen ton gerooid. 8,3% meer dan een jaar eerder. In Picardië is dat 2,1 miljoen ton. Een plus van 5%. Procentueel gezien scoort Normandië het beste, met een kwart meer aardappelen.

Import fritesaardappelen verdubbeld
Tussen juli en december hebben de Franse fabrieken 673.000 ton contractaardappelen verwerkt en 45.000 ton vrij bijgekocht, zo blijkt uit data van de brancheorganisatie GIPT. Daarmee is het vrije aandeel bijzonder klein te noemen, wat maar weer eens duidelijk maakt hoe dun de vrije aardappelmarkt in Europa is geworden. Bijzonder is dat 200.000 ton aardappelen zijn geïmporteerd. Een bijna verdubbeling met het jaar ervoor. Wellicht dat de Franse telers niet over voldoende vrije aardappelen beschikten of deze vorig najaar niet wilde verkopen, waarna de fabrieken elders zijn gaan shoppen.

Het grootste deel van deze aardappelen komt uit buurland België. Nederland leverde vorig jaar in totaal 28.000 ton (-15,5%) consumptieaardappelen (1.052 ton in december), volgens NAO-cijfers. In 2023 bedroeg de export 33.525 ton. Dat de importaardappelen uit België afkomstig zijn is natuurlijk niet zo vreemd met de activiteiten van Belgische verwerkers in het land.

1,5 miljoen ton extra vereist
Frankrijk is momenteel hét groeiland voor de aardappelverwerking. De lijst met uitbreidingen voor de verwerkingscapaciteit is groot, zo somt de GIPT op. Naast Clarebout, die in de nabije toekomst in Duinkerke opnieuw kan uitbreiden, bouwt Ecofrost ook aan een nieuwe fabriek. Agristo hoopt vanaf voorjaar 2027 de deuren van een nieuwe fabriek in Escaudœuvres te openen. McCain breidt de capaciteit van zijn bestaande Franse fabrieken uit. Chipsproducent Altho bouwt eveneens een nieuwe fabriek en Lunor, dat zich in koelverse aardappelproducten specialiseert, werkt aan uitbreiding van de bestaande lijnen. Het Franse landbouwministerie rekent erop dat voor seizoen 2027/28 1,5 miljoen ton meer aardappelen nodig zijn ten opzichte van het huidig seizoen om aan de ambities van de verwerkers tegemoet te komen. 

De productiestijging heeft de handelsbalans volgens GIPT-cijfers wel verbeterd. Zo importeert het land naar schatting 184.000 ton meer eindproduct in het huidig seizoen dan dat het produceert. Dat was vorig seizoen nog 282.000 ton. De financiële waarde is door de hogere productprijzen wel veranderd. Vorig seizoen bedroeg het tekort nog €473 miljoen tegenover €427 in het seizoen ervoor.

Minder Duitse verwerking
In Duitsland zijn de verwerkers rustiger aan het huidig seizoen begonnen. Tot het nieuwe jaar hebben zij in dit verwerkingsseizoen 98.000 ton frites geproduceerd, zo blijkt uit data van statistiekdienst Destatis. Dat is 14.000 ton minder ofwel een daling van 12,5%. Opvallend, want vorig seizoen begon ook al met een daling van de productie, die later wel herstelde. Ook andere aardappelproducten werden minder geproduceerd zoals chips en koelverse salade-aardappelen.

Eind december voerde Destatis  een forse correctie van het areaalcijfer door. Die staat nu op 282.200 hectare, wat 7.100 hectare minder is dan eerder werd gedacht. Het verschil zit hem vooral in Nedersaksen, waar Destatis 6.000 hectare heeft afgesnoept. Het huidig areaal is 6,6% meer dan in 2023 werd geteeld.

300.000 ton correctie
De NEPG gaat voor het land uit van 209.000 hectare consumptieaardappelen, wat 9% stijging betekent. Zij rekenen met 9,19 miljoen ton aardappelen en dat is 11% meer dan het vijfjarig gemiddelde. Reken je de huidige Destatis-cijfers door in de opbrengst, dan kom je op 12,4 miljoen ton aardappelen uit. Een daling van 300.000 ton vergeleken met de schatting die in oktober werd gedaan. Eind januari moet duidelijk worden hoe het exact zit en hoe de verdeling tussen consumptie en zetmeel is.