Noord-Amerikaanse oogst en verwerking in balans

Insiders gaan ervan uit dat aardappeltelers in de Verenigde Staten dit jaar 19,15 miljoen ton aardappelen rooien. Dat is 4,1% minder dan vorig jaar werd geoogst, ofwel 813.000 ton en vrijwel gelijk aan het vijfjarig gemiddelde. Deze zomer werd nog uitgegaan van 19,37 miljoen ton. In de staten Idaho, Noord-Dakota en Wisconsin daalt de aardappelproductie het hardste. In Oregon neemt de productie naar schatting juist toe.

Vlotte oogst
De aardappeloogst bevindt zich in de meeste staten in een vergevorderd stadium. De rooiomstandigheden zijn gemiddeld genomen zeer goed geweest, al was het soms wat te warm. Naar schatting worden in de komende tien dagen de resterende aardappelen gerooid.

In Idaho daalt de aardappelproductie tot 6,32 miljoen ton. Dat is een daling van bijna 3% vergeleken met vorig jaar. Washington komt op 4,23 miljoen ton uit, wat bijna 10% minder is. Deze zomer gingen de insiders nog uit van een daling van zo'n 7%. Hoge temperaturen hebben ervoor gezorgd dat de nagroei lager uitpakt, wat ook voor de teeltgebieden in Idaho telt. In beide staten is het areaal dit jaar gekrompen nadat fabrieken zich in 2023 hebben verslikt in een topoogst.

Opbrengst gemiddeld
Door het warme weer zijn de opbrengstverschillen regionaal soms groot. Gemiddeld wordt uitgegaan van omgerekend 50,65 ton per hectare, wat iets lager is (660 kilo) dan vorig jaar en het twintigjarig gemiddelde.

Inzoomend op de fritesaardappelen is de productiekrimp hier iets groter. Vooral omdat in de teeltgebieden dit voorjaar fors in de hectares is gesneden. Dat geldt vooral voor de grote staten. In de andere gebieden zijn de oogsten gemiddeld te noemen en liggen ze in lijn met waar fabrieken om vragen. Welke kant het volgend jaar op beweegt, is afwachten. In Idaho zijn telers gewend dat de contractonderhandelingen al in oktober beginnen, maar fabrieken geven aan pas volgende maand met een aanbod te komen.

Hitte en neerslag wisselen elkaar af
Over de grens in Canada rijden de rooimachines eveneens. Ook hier is het relatief warm. Op Prince Edward Island was de oogst eind september nog maar voor 10% afgerond. In de provincie Manitoba zorgde 160 millimeter neerslag voor problemen afgelopen maand, waardoor verschillende aardappelpercelen verloren gingen. Ook zorgde de regenval ervoor dat rooiwerkzaamheden gestopt werden. In andere gedeeltes van de provincie was het juist weer te warm om te kunnen rooien en moest beregend worden.

Voor Canada wordt momenteel uitgegaan van 5,69 miljoen ton aardappelen. Dat is zo'n 50.000 ton minder dan waar deze zomer mee werd gerekend. Deze opbrengst ligt 150.000 ton onder die van vorig jaar, wat 2,6% minder is. Gedurende het groeiseizoen is het beeld gebleven dat het in de prairiestaten droog en warm was terwijl aan de oostkust overvloedig regen viel. Het areaal is iets groter dan vorig jaar werd geoogst. De hectareopbrengst ligt net als in de VS iets onder 2023.

Alberta, de grootste provincie voor aardappelen, rekent op 1,3 miljoen ton aardappelen, wat 10% minder is dan vorig jaar werd gerooid. Voor Manitoba is dat 1,2 miljoen ton (11% minder) en Prince Edward Island oogst 1,17 miljoen ton. Op dit eiland zijn de groeiomstandigheden bijna perfect geweest. In de andere provincies heeft hitte ervoor gezorgd dat de opbrengst geen topper is, maar ook zeker niet slecht.

Balans
Kijken we naar heel Noord-Amerika dan ligt de aardappeloogst beter in lijn met de behoefte van verwerkers. Hoe groot die behoefte is valt nog wel te bezien. Zo maakte Lamb Weston begin oktober bekend een fabriek (goed voor 400.000 ton) per direct te sluiten en loopt de fritesafzet stroef op het continent. Vooral door een afgenomen binnenlandse vraag en een groter aanbod van Europese concurrenten. Mocht er meer behoefte zijn aan aardappelen in de Canadese prairiestaten, dan zijn deze over de grens in de VS beschikbaar. Andersom is de kans niet groot dat er meer Canadese aardappelen naar Amerika gaan. Het areaal mag dan zijn gekrompen, aardappelen zijn er genoeg.