Zetmeelaardappelen aan de kant bij Duitse teler

Wanneer je praat over groei in de teelt van fritesaardappelen binnen Europa gaat het verhaal meestal al snel over België en (Noord-)Frankrijk. Daar hebben veel verwerkers zich de laatste decennia gevestigd en is de fritesaardappelteelt logischerwijs fors toegenomen.

Areaal groeit fors
Duitsland is een land dat meestal niet zo snel wordt genoemd, ondanks dat het het grootste aardappelland binnen de EU-4 is. Deze schaduwrol kan weleens gaan veranderen wanneer je de beweging van het aardappelareaal in ogenschouw neemt. Dat die dit jaar groeit was al langer bekend, maar de toename is veel groter dan eerder gedacht. Nieuwe cijfers van statistiekdienst Destatis wijzen dat uit.

Destatis komt begin augustus met een totaal areaal van 289.200 hectare op de proppen. Dat is een stijging van 24.500 hectare (9,25%) ten opzichte van vorig jaar. Het gaat om het grootste areaal sinds 2004 en de grootste stijging de recente historie.

Nedersaksen breidt fors uit
Ook heeft Destatis de cijfers per deelstaat bekend gemaakt. Nedersaksen, dat vorig jaar nog lichte krimp vertoonde, maakt nu een zeer sterke comeback van maar liefst 19.300 hectare (16%). Noordrijn-Westfalen – de nummer twee op de lijst – groeit met 4.200 hectare (10%). De nummer drie: Beieren, krimpt als enige deelstaat, met 2.800 hectare (7,25%). Deze drie deelstaten vertegenwoordigen samen driekwart van alle aardappelen in het land.

Helaas maakt de statistiekdienst niet bekend hoe de verdeling tussen de segmenten is. Insiders kunnen die inschatting wel maken. Lagere prijzen voor onder andere granen en maïs gekoppeld aan een goede vraag naar aardappelen hebben zeker een positief effect, maar aardappeltelers verschuiven ook in segmenten. Daarbij moet vooral het areaal zetmeelaardappelen het ontgelden. 

Krimp bij zetmeelaardappelen
Een grote verrassing is deze verschuiving niet. Al drie jaar op rij daalt het areaal. In 2023 werd op 55.930 hectare zetmeelaardappelen verbouwd, volgens cijfers van het Bundesverbandes der Deutschen Stärkekartoffelerzeuger (BDS). Dat was het kleinste areaal in zeven jaar tijd. Een vijfde van alle Duitse aardappelen is dus een zetmeelaardappelen, al neemt dat deel waarschijnlijk verder af.

De grootste groei is merkbaar bij fritesaardappelen, met name in Nedersaksen. Wat de groei vooral geremd heeft, is de beschikbaarheid van de juiste rassen. Daarom dat – volgens insiders – ook de tafelaardappelteelt is toegenomen omdat hier een betere beschikbaarheid van rassen merkbaar was. 

Meer eigen pootgoed
Net als in andere Europese landen is ook de teelt van pootaardappelen dit seizoen gegroeid, met 9% tot 18.380 hectare. Uitgangsmateriaal van het ras Fontane is een van de sterke groeiers, waarmee wel duidelijk is dat de Duitsers graag onafhankelijker van de pootgoedvoorziening uit Nederland willen zijn. Dit seizoen ontvingen onze oosterburen 99.556 ton pootaardappelen, volgens cijfers van de NAO. Dat is 21.847 ton (18%) minder dan een seizoen eerder. Daarmee is het, in het lijstje van grote afnemers, de grote verliezer afgelopen seizoen.

Het pootseizoen verliep in Duitsland iets vlotter dan in de verder aan de kust gelegen landen, al was het ook hier nat. Daardoor is vooral iets later gepoot. Toch is de start zeker niet desastreus te noemen. In Beieren ligt dat anders. Daar zijn veel aardappelpercelen overstroomd door heftige neerslag eerder dit jaar. Insiders gaan uit van enkele duizenden hectares schade, waarmee de krimp in areaal voor deze deelstaat nog groter is dan de cijfers doen vermoeden.

Insiders rekenen er dan ook op dat de markt geplaagd gaat worden door een overaanbod aan aardappelen, zeker rond de oogst. Dit is vooral in Noord-Duitsland merkbaar.