Moeite van aardappeltelers (nog) niet beloond

Traditioneel begint de markt van vroege aardappelen los te raken in week 30-31. Dan komen de verwerkers op stoom en komt de waarheid van de opbrengsten boven de grond. In dat licht zou je kunnen concluderen dat er een goede opbrengst is met een beperkte vraag, waardoor de markt verder onder druk komt te staan.

Echter geen jaar is hetzelfde en dat geldt ook voor dit seizoen. De verwerkers hebben lang met oude aardappels gewerkt en ook lange pauzes genomen om aan onderhoud te doen. De wat rustiger afzet van voorgebakken product heeft er ook voor gezorgd dat de voorraden in de verschillende vrieshuizen wat groter waren waardoor men wat beter kan timen wanneer over te gaan op het verwerken van de nieuwe oogst.

Daarbij lijkt de prijsontwikkeling op een herhaling van vorig jaar. Ook toen was er in de overgang van de oude naar de nieuwe oogst een soort gat en begonnen verwerkers later met de vroege aardappelen. Dit veroorzaakte een soort file in de aanlevering van contractaardappelen, waardoor de prijs af land terug zakte naar €10 in week 38 (half september). 

Ook nu lijkt dit scenario zich weer te gaan afspelen in de markt. Later beginnen, veel contracteren, eerste opbrengsten redelijk tot goed, geen ruimte voor vrije aardappelen en verwerkers die niet willen kopen. Daarmee lijkt het vrij telen van vroege aardappelen wederom niet beloond te worden, ondanks alle extremen in de groeiomstandigheden, de hoge kosten van pootgoed en GBM. Het vrij telen van vroege aardappelen is steeds meer een soort Russische roulette waar je als teler met grote risico's een lage beloning ontvangt.

De ontwikkeling van de vroege aardappelprijs heeft ook zijn uitwerking op de markt van bewaaraardappelen. De stemming en interesse voor bewaaraardappelen levering april 2025 is daardoor ook rustig. De termijnmarkt zakt terug naar €32 wat eigenlijk een vreemde beweging is gezien de signalen uit het veld van de eerste proefrooiingen.

Het gaat een hele kluif worden om op een gemiddelde opbrengst te komen in Noordwest Europa . Percelen van de hoofdoogst hebben gemiddeld nog weinig kilo's er onder zitten en de extreme weersomstandigheden heeft zijn weerslag op de ontwikkeling van de planten.

Na er een paar weken met droger weer laten een aantal rassen duidelijk de gevolgen zien van de extreme neerslag. Planten hebben niet diep geworteld, waardoor bij droog weer de gewassen snel tekenen.

Ondanks de groeizame periode die er geweest is lijkt het bijna onmogelijk om nog tot een redelijke opbrengst te komen. Delen van Frankrijk, België en Nederland verwachten een matige tot slechte oogst, enkel in Duitsland lijkt het redelijk tot goed.

Dat er in de markt voor directie levering geen stemming zit is nog te verklaren gezien de logistieke opstopping die verwerkers veroorzaakt hebben, maar dat er in de markt van de hoofdoogst weinig beweging zit, is opvallend.

Het zou voor veel telers een teleurstelling zijn als hun inzet en risico's van dit seizoen niet beloond zouden worden met een prijs die ruim boven kostprijs uit komt.