De Green Deal, voor al uw inbreuken...

Het zogenoemde inbreukenpakket voor juli, dat de Europese Commissie deze week rond heeft gestuurd, getuigt er volop van. België heeft een inbreukprodure aan de broek gekregen omdat het niet voldoet aan de Europese Nitraatrichtlijn – met verwijzing naar die richtlijn, maar ondersteund door een verwijzing naar de Green Deal. Nederland heeft deze maand twee inbreukprocedures op milieugebied gescoord: voor het niet voldoen aan de Kaderrichtlijn water (Nederland geeft te gemakkelijk vergunningen voor wateronttrekking) en voor het niet voldoen aan de Vogelrichtlijn (vrijwillige weidevogelbescherming gaat niet ver genoeg).

Green Deal is stok erbij
Natuurlijk wordt verwezen naar de betreffende richtlijnen, maar de Green Deal fungeert ook hierbij als extra juridische stok achter de deur. De lidstaten moeten vervolgens opdraven om uit te leggen wat ze nu weer fout hebben gedaan. Het juli-pakket bevat tientallen inbreukprocedures die de Commissie heeft gestart tegen nagenoeg alle lidstaten. Soms tegen een hele reeks tegelijk. Het juli-totaal voor Nederland was 7 stuks. En zo gaat het iedere maand. Nederlandse regeringen doen het voorkomen alsof een inbreukprocedure een groot ding is, maar de meeste procedures worden in stilte afgehandeld.

Juf uit Brussel
Het is dan een beetje alsof de juf in Brussel slechte cijfers heeft uitgedeeld. Slechts een paar procedures krijgen echt publiciteit, vooral als het de Commissie of een lidstaat politiek gezien wel uitkomt. Nu al valt te voorspellen dat de zaken rond milieu en natuur de meeste aandacht zullen krijgen en na de politieke zomerrust Kamerleden en bewindslieden werk zullen bezorgen. In lang niet alle inbreuksituaties wordt de soep ook even heet gegeten als opgediend. Een van de beruchtste voorbeelden is dat van Italië, dat in de tijd van de melkquotering in de EU de eigen boeren rustig liet doormelken en in de praktijk geen enkele boete betaalde voor overtredingen.

Maandelijkse lawine
Zoiets is niet goed, maar ook de maandelijkse lawine van inbreukprocedures, waarbij alles er aan de haren bij wordt gesleept, doet niemand goed. Bovendien leiden de Commissie-ambtenaren nogal eens aan detailleringszucht. Bekend zijn de (nu verdwenen) regels over de vorm van komkommers en de regels met betrekking tot klompen. De balans van proportionaliteit en doelmatigheid lijkt vaak ver te zoeken.    

Interprovinciale (dis)proportionaliteit
Maar goed, als het daar om gaat, zijn er meer voorbeelden te noemen en dichterbij. Neem de bovenprovinciale ambtenarenclub BIJ12. Houders van schapen en ook ander vee zouden hun dieren in de wei nog veel beter moeten beschermen dan nu en naast hoge rasters ook camera's moeten installeren en misschien zelfs nog wel meer moeten doen om ze tegen de wolf te beschermen, zo geven de uitvoerders daar aan. Zij vinden dat eerst maar eens aangetoond moet worden (met DNA-bewijs) dat de woeste schapenslachting van deze week bij Ede op het conto van de wolf moet worden geschreven. Niet zo maar beschuldigen!, is de gedachte. En als ze het toch hebben gedaan, dan hebben de veehouders mogelijk niet het hele arsenaal aan toegestane afwerende middelen ingezet. De wolf werden te veel kansen geboden.

Signaal landt niet
Met een dergelijke, vooral juridische opstelling valt voor houders van dieren niet te werken. Zelfs kinderen zijn niet veilig voor het recent geherintroduceerde dier, zo bleek onlangs in Leusden. Het geplaatste hekwerk daar houdt de wolf niet binnen en stelt niemand echt gerust. Boerenorganisaties, zoals Agractie, en veel gewone plattelanders, begrijpen dit niet en vinden dat het probleem bij de kern en van de andere kant moet worden aangepakt, maar het signaal lijkt niet te landen. Vreemd is overigens dat de provincies het wolvenbeleid tot nu toe vooral laten verdedigen door een uitvoeringsorganisatie als BIJ12. De politieke regie en verantwoordelijkheid bij calamiteiten ligt immers bij hen.