Impasse aardappelprijs eindelijk doorbroken

Een liniaal kon je in de voorbije drie maanden langs de Belgische en Franse fritesaardappelnoteringen leggen. Half februari werd het prijsniveau voor Fontane op €35 per 100 kilo gezet. Tot deze week werd door afnemers niet afgeweken van deze prijs. Met een stijging van €5 per 100 kilo komt daar begin mei verandering in.

Nederlandse prijs loopt achter
De Duitse Reka-notering maakte eind april al een eerste stap, tot €37 voor het grootste Europese fritesaardappelras. Dat op zich is al opvallend, gezien het feit dat de Duitse aardappelnotering normaal gesproken volgend en niet leidend is. De enige afwijkende lijn is die van de PotatoNL. Eind maart al wist de Fontane-prijs iets hoger te komen, om vervolgens weer terug in zijn hok te worden gestapt. Maandag 6 mei kwam er €38,50 op de borden te staan. 'Onze' aardappelprijs loopt in vergelijking achter op de Belgen en Fransen, die een prijs voor de huidige week neerzetten. Het €40-niveau moet dus komende week ook in Nederland op de borden komen.

Dit toont enigszins eenzelfde beeld als vorig voorjaar te zien was. Ook toen kwam het poten moeizaam op gang. Met name in België en Noord-Frankrijk, net zoals dat nu ook het geval is. Feit is wel dat de situatie momenteel nijpender is. Denk aan extreme neerslag en het tekort aan pootgoed. Vroege aardappelen konden pas laat de grond in, of zijn zelfs nog niet gepoot. Ook voor verwerkers is het duidelijk dat op een vroege oogst niet hoeft te worden geregend, waardoor een maand extra met de aardappelpuzzel gelegd moet worden. Gezien de voorraden in West-Europa hoeft dat geen probleem te zijn, maar daartegenover staat wel een hoog verbruik dankzij de prima vraag.

Termijnmarkt
Een andere factor die meeweegt in het prijsbeleid is het afwikkelen van het april 2024-contract op de termijnmarkt. Prijswijzigingen hebben geen invloed meer op de cash settlement, die tijdens het afwikkelen zelfs nog iets werd gedrukt. Daarmee kwam de weg naar boven open te liggen, wat duidelijk terug te voelen was in het Europees marktsegment.

Belgische boeren zijn het meest getroffen in West-Europa, afgaand op de weerkaarten. Sinds begin oktober vorig jaar vielen gigantische hoeveelheden regen. Die kraan is nog altijd niet afgesloten. "Tussen 15 oktober en 30 april viel in delen van Vlaanderen 900 millimeter water", zegt Pieter van Oost van belangenbehartiger Boerenbond tegen Vilt.be. "Dat is meer dan wat normaal in een heel jaar valt. Het resulteert in een zeer hoge grondwaterstand."

Frankrijk iets droger
In (Noord-)Frankrijk zijn akkerbouwers er iets beter vanaf gekomen. Ook hier is het nat – vooral langs de kuststreken – maar de ergste neerslag bleef ze bespaard. In april viel tussen de 50 en 75 millimeter water. Ook begin mei verliep niet erg droog. Dat is nochtans minder dan de 80 tot 125 millimeter die in België en Nederland lokaal vielen. Het zorgt er in alle gebieden voor dat het zaai- en pootwerk een opgave is.

Is €40 dan het maximum? Langbewaarders zitten vast in de wedstrijd. Zeker zij die beschikken over een mechanische koeling en kwalitatief goed product in huis hebben. Bedragen tot €60 van vorig jaar liggen nog vers in het geheugen. Maar hoogmoed kan voor de val komen. In de uienmarkt is daar dit seizoen helaas weer ervaring mee opgedaan. Met stijgende buitentemperaturen zijn er ook cellen, met buitenlucht gekoeld, waarvan binnenkort afscheid moet worden genomen. Ook verwerkers doen het waarschijnlijk rustig aan, al leert de ervaring dat zodra de geest uit de fles is, een opwaartse beweging soms moeilijk te stuiten is.

Prijzen tot €45
Er zijn signalen in de markt dat ook voor Fontane al hogere bedragen geboden worden. Het gaat dan vooral om de exportmarkt, al kan een verwerker 'in nood' hier ook in meespelen. Insiders melden dat bedragen tot €45 voor Fontane worden betaald voor levering begin juni. Zeg maar een euro bewaarpremie per week. Worden hier aardappelen voor vastgelegd – en melden partijen de transacties netjes – dan heeft de markt een stip op de horizon. Voor de 'overkilo's' is de prijs op dit moment dus €40, waarbij het verdere verloop van het pootseizoen een leidende factor is in de prijsvorming.