Areaalgroei: Europese aardappelteler optimistisch

Afgelopen jaar steeg het consumptieaardappelareaal in de EU-4 met 2,7%. Officiële cijfers voor 2024 ontbreken nog en dat duurt voorlopig ook nog wel even. Toch worden er peilingen gehouden onder Europese telers in de belangrijkste landen die wijzen op groei van de teelt dit jaar. Enerzijds is dat verwonderlijk te noemen, gezien het grote tekort aan uitgangsmateriaal. Anderzijds liggen er kansen, en die worden met beide handen aangepakt.

5 procent meer in Vlaanderen?
Begin april hield Viaverda (het voormalig PCA) een enquête onder 124 Vlaamse aardappeltelers. Hieruit kwam naar voren dat zijn gemiddeld hun areaal fritesaardappelen met 5% laten stijgen. Dat is goed voor 3.000 hectare, wat het totaal Vlaams aardappelareaal naar 58.000 hectare brengt. Het areaal vroege rassen stijgt naar verluidt nog iets meer (7%) dan het areaal late fritesaardappelen (5%).

Een grote schok is deze uitkomst niet, wanneer je een eerdere peiling van Boerenbusiness ernaast legt. Ook een grote groep Nederlandse telers liet weten het areaal dit jaar uit te breiden. Het zijn met name de grotere telers (50 hectare plus) die meer hectares zetten. Reden om te krimpen zit vooral in de beschikbaarheid van grond en niet zozeer pootgoed.

Breder palet aan rassen
Zowel de Vlaamse als Nederlandse cijfers moeten met enige voorzichtigheid behandeld worden. Zo zijn lang niet alle contracten definitief en is ook niet al het pootgoed uitgeleverd. Zeker nu het weer flink roet in het eten gooit, is het lastig om alle (gesneden) aardappelen op het juiste moment bij de teler te krijgen. Wat wel blijkt uit de Vlaamse cijfers is dat de diversiteit aan rassen toeneemt. In de voorbije jaren verschoof het areaal vooral naar Fontane – en in mindere mate Innovator – maar dit jaar worden onder andere ook Markies, Challenger, Donata en Lady Anna genoemd. Ook voor Bintje is weer groei weggelegd. Ongetwijfeld vanwege de aantrekkelijke kosten van het pootgoed.

De groei in Wallonië is volgens de cijfers van Viaverda met 7% nog iets groter. Ook daar worden meer alternatieve rassen uitgeplant, al blijft Fontane dominant. In Frankrijk zijn aardappeltelers positief en wordt eveneens gefluisterd over enkele procenten groei. Telersorganisatie UNPT heeft nog geen cijfers genoemd, behalve dan dat het land zo'n 150.000 ton pootgoed tekort komt dit jaar. Daarnaast wordt er naar verluidt meer Frans pootgoed geëxporteerd naar andere landen. Iets wat ook vanuit Duitsland merkbaar is. Duits pootgoed wordt elders in Europa ingezet om het gat dat Nederland achterlaat in te vullen. Met de komst van fors meer verwerkingscapaciteit in de regio Noord-Frankrijk en Zuid-België is het niet zo gek dat juist daar op groei wordt gerekend.

Groei in het oosten
Afgelopen jaar groeide het areaal in de EU-4 overal, behalve in Nederland. Ook in Polen daalde het areaal fors. Daar rekent de sector dit jaar ook op groei. De redenen daarvoor zijn eenvoudig. Naast een goede vraag zijn de alternatieven (suikerbieten en granen) plots minder aantrekkelijk geworden. Dat is iets wat ook in Frankrijk en Duitsland meespeelt. Of het Pools areaal weer richting de 200.000 hectare kan bewegen, valt nog te bezien. Het land staat erom bekend dat relatief veel niet-gecertificeerd pootgoed de grond ingaat. De grote professionele telers doen daar meestal niet aan mee, maar de grenzen tussen wat wel en niet kan worden zoveel mogelijk opgerekt. Daar is overal sprake van.

Alle schattingen ten spijt, de aardappelen moeten wel de grond in kunnen. Het poten gaat met horten en stoten in heel Noordwest-Europa. Nederland en de andere kustgebieden komen er slecht af dit voorjaar met bakken water, net als het land weer iets is opgedroogd. De ondergrond is bijna overal verzadigd en slecht van structuur. Iets wat dit voorjaar ook niet meer gaat veranderen. In Duitsland en Polen hebben telers op de lichte gronden rustig door kunnen poten tussen de buien door. Ook in Frankrijk is in een kort tijdsbestek vanaf eind april toch behoorlijk wat werk verricht, al is de eindstreep er nog lang niet in zicht. België kampt met dezelfde omstandigheden als Nederland. Met name in de kuststreek waren zowel rooimachines als planters te zien. Een uitzonderlijk beeld voor twee uitzonderlijke seizoenen.