De vraag naar frites, chips en andere aardappelproducten is goed en de mogelijkheden om het aardappelareaal in de EU-4 uit te breiden zijn beperkt. De Rabobank verwacht dat de aardappelmarkt in Noordwest-Europa mede daardoor 'waarschijnlijk nog wel even op stoom blijft'.
Het nieuwe aardappelseizoen is nog maar amper begonnen. Menig teler zit met smart te wachten op een droge periode om de poters in de grond te krijgen. De vooruitzichten voor de prijsvorming zijn niet verkeerd, zo valt te concluderen uit een analyse van RaboResearch over de aardappelmarkt. Voor het vierde seizoen op rij lijkt er een bovengemiddelde aardappelprijs aan te komen volgens de bank.
Goede vraag naar frites
De vraag naar chips en frites blijft goed volgens de Rabobank. De Europese vraag naar chips is de afgelopen vijf jaar met circa 2% per jaar gegroeid. De wereldwijde vraag naar diepgevroren frites laat een vergelijkbare groei zien. De internationale handel in diepgevroren aardappelproducten is met 3% per jaar gegroeid in de afgelopen vijf jaar. "België verstevigde zijn positie als 's werelds grootste exporteur van diepgevroren frites. In 2023 exporteerde België 800.000 ton diepgevroren aardappelproducten meer dan in 2018. Dit betekende een extra behoefte van 1.600 miljoen kilo of 20.000 hectare aan aardappelen", schrijft RaboResearch.
Relatief hoge prijzen zijn doorgaans een teken voor telers om het areaal uit te breiden. Aan de groei in areaal en het verhogen van de opbrengsten raakt de sector om verschillende redenen de grenzen volgens RaboResearch. Er is een grote vraag naar landbouwgrond (deels ook voor andere activiteiten), strengere regelgeving op het gebied van biodiversiteit, waterkwaliteit en gewasbescherming en er zijn duurzaamheidseisen van afnemers. Ook klimaatverandering die kan leiden tot meer extreme weersomstandigheden maken de teelt uitdagend. Kansen voor uitbreiding van de aardappelteelt liggen vooral in Noord-Frankrijk en Duitsland volgens RaboResearch. Voor teeltjaar 2024 is er sprake van krapte aan pootgoed. Dat zet een rem op areaaluitbreiding en het gebruik van bovenmaats pootgoed kan een negatief effect hebben op de kwaliteit en daarmee de opbrengst. De natte start van het nieuwe seizoen helpt ook niet om topopbrengsten realiseren.
Stijgende teeltkosten
Voor telers is het niet alleen goud dat blinkt. Teeltkosten zijn fors gestegen de laatste jaren. In 2021 en 2022 stegen onder meer de prijzen van kunstmest en energie hard. In 2023 daalden die prijzen weer maar de Rabobank verwacht niet dat de prijzen zullen dalen tot een niveau van voor 2021. Veel andere kostenposten zoals pootgoed en machineonderhoud zijn verder gestegen.
De relatief hoge prijzen voor consumptieaardappelen botsen met het belang om het pootgoedareaal op peil te houden. "Het is de vraag hoe snel het areaal pootaardappelen weer kan worden uitgebreid. Hoewel de prijzen van pootaardappelen zijn gestegen, is het teeltrisico van pootaardappelen ook toegenomen. Dat komt vooral door toenemende weersextremen en beperkingen op gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien is de productie van alternatieven voor pootaardappelen, voornamelijk consumptieaardappelen, relatief aantrekkelijker geworden doordat de prijzen daarvan op een hoog niveau lijken te blijven", schrijft de Rabobank.