Tjokvolle schuren drukken zwaar op Canadese teelt

Eind januari publiceerde het Canadees statistiekbureau de definitieve cijfers voor oogstjaar 2023. Die komen op omgerekend 6,5 miljoen ton aardappelen uit en dat is een record. In 2022 werd 6,2 miljoen ton gerooid. De aardappelen zijn afkomstig van 155.956 hectare. Dit betekent dat ruim 4.000 hectare niet is gerooid. Deels vanwege de weersomstandigheden. Ook zijn percelen niet geoogst vanwege het gebrek aan vraag.

Voorraad tot 50% hoger
Op peildatum 1 maart lag er 3,2 miljoen ton consumptie- en pootaardappelen in voorraad volgens cijfers van de sector zelf. Dat is 10% meer dan in 2023 het geval was. Aan de oostkust zijn de voorraden kleiner, terwijl ze in het westen significant hoger zijn. In Alberta ligt de voorraad bijna de helft hoger dan in 2023. Kijkend naar alleen fritesaardappelen, dan is de voorraad een vijfde hoger dan in 2023. Bijna al die extra aardappelen zijn te vinden in de provincies Alberta en Manitoba.

De hoeveelheid fritesaardappelen is met 1,96 miljoen ton 345.000 ton hoger dan vorig jaar. Aardappelverwerkers doen hun best om zoveel mogelijk aardappelen te verwerken, maar dat valt niet mee. In een maand tijd is 340.000 ton aardappelen verwerkt en dat is 3% minder dan een jaar eerder.

Lang seizoen
Namen de Amerikanen vorig jaar nog een behoorlijk volume aardappelen en aardappelproducten af, door hun eigen goede oogst is dat dit seizoen heel anders. Wordt het huidig tempo aangehouden door de fritesproducenten, dan loopt het oude verwerkingsseizoen tot begin september.

Deze situatie heeft een groot effect op de aardappelteelt voor 2024. Aardappeltelers in de prairiestaten hebben hun contractonderhandelingen met de drie grote aardappelverwerkers afgesloten. Dit betekent niet dat de prijs definitief is. Die daalt waarschijnlijk licht, ondanks de insteek van telers om hem stabiel te houden. Het volume onder contract gaat met 10% of meer naar beneden. Dat heeft alles te maken met de grote oude voorraad.

Hopen op export naar de EU
Canada en de VS concurreren met elkaar op zowel de fritesmarkt als de tafelaardappelmarkt. Canada ziet daarnaast kansen om frites af te zetten naar andere bestemmingen, zoals in Europa. Dat zegt Victoria Stamper, voorzitter van de Canadese aardappeltelersorganisatie. Door een tekort aan aardappelen in Noordwest-Europa hoopt Canada te profiteren van extra vraag naar frites. Ook verwacht zij minder export vanuit Europa naar Noord-Amerika.

Aan beide kanten van de grens wordt waarschijnlijk een klein deel van de aardappelen afgezet als veevoer of simpelweg vernietigd. Als grondstof voor biovergisters is voor Noord-Amerika geen optie. Ook in de VS zien telers het areaal teruglopen en staan de contractprijzen onder druk.