Wat als alle aardappelen in Europa wél waren gerooid?

Ga maar na: tijdens het goed en wel op gang komen van het rooien van de hoofdoogst viel deze letterlijk en figuurlijk voor een deel in het water. Voordien (september tot half oktober) was de actuele stemming in de aardappelmarkt maar zeer matig, met noteringen in de EU-4 landen die varieerde van €8 per 100 kilo (onderkant notering PCA/Fiwap) tot €13 voor bovenkant categorie 2 PotatoNL.

Hoeveel aardappelen er in Europa niet zijn gerooid blijft voor een groot deel gissen. Alleen PCA/Fiwap kwam deze week met concrete cijfers. Zo zou in Wallonië 4% van het areaal in de grond zijn achtergebleven, in Vlaanderen zou dat om maar liefst 9% gaan. Totaal zou het om circa 6.300 hectare gaan, wat neerkomt op 300.000 ton wat weggestreept moet worden uit de te verwachte, overigens bovengemiddelde aardappeloogst.

Vraag naar grondstof
Die bovengemiddelde aardappeloogst in vooral Frankrijk en België zorgde ook voor de negatieve teneur in de aardappelmarkt rond de start van de hoofdoogst. De niet voorziene andere omstandigheden (aanhoudend veel regen) hebben echter de markt gekeerd tot wat er vandaag de dag wordt genoteerd en betaald. De actuele aardappelmarkt voor fritesaardappelen bivakkeert momenteel tussen het €30-niveau voor Fontane tot €38 voor Innovator. Vrijdag 16 februari noteerde Belgapom voor zowel Challenger als Fontane €30 per 100 kilo, met daarbij de opmerking dat de stemming 'vast' zou zijn, wat vaak impliceert dat een volgende prijsverhoging aanstaande is. Dat zou overigens prima kunnen aangezien insiders melden dat er in België door de handel al tot €35 per 100 kilo af teler betaald wordt. In Duitsland is de verdere stijgende van de markt overigens al zichtbaar in de REKA-notering die voor Fontane €33 (een plus van €2 ten opzichte van vorige week) noteerde en €36 (eveneens €2 hoger) voor Innovator.

Al met al kan de aardappelmarkt dit seizoen als bijzonder worden aangemerkt en dan is dat wellicht nog zwak uitgedrukt. Bleek het in andere ook 'vaste' jaren niet zo eenvoudig om de markt in snel tempo en al vroeg in het bewaarseizoen te laten stijgen boven €30, dit seizoen is de situatie compleet anders. Terwijl als er gekeken wordt naar de voorraadcijfers - zoals PCA die deze week (7) publiceerde, 2,56 miljoen ton, wat vergelijkbaar is met de voorraad in februari in voorgaande jaren - dan zou je zeggen dat de huidige prijsstijging gek genoeg is.

Stemming
Wat is het dan waardoor de actuele markt zich ontwikkelt zoals die zich ontwikkelt? Het heeft absoluut te maken met stemming. En stemming is een ongrijpbare factor, aangewakkerd door een onverzadigbare honger naar grondstof van de Europese verwerkers (in België verwacht men te kunnen groeien naar 7 miljoen ton verwerking!). Om deze honger te stillen lijkt er geen rem op de aardappelprijs, dat geldt voor zowel de dagmarkt alsook de contractprijs voor oogstjaar 2024. De aardappeltelers zullen wellicht reikhalzend al weer uitkijken naar seizoen 2024/25 aangezien een marktprijs van €30 plus in een jaar met een beetje stemming zomaar haalbaar lijkt te zijn.