Regeneratief prominent in contract McCain

McCain is de laatste grote Nederlandse aardappelverwerker die zijn aardappelcontracten presenteert. Het bedrijf volgt met zijn prijsstelling de lijn van de concurrenten. In het aflandseizoen worden de meerkosten voor het pootgoed gecompenseerd. Later in het (bewaar)seizoen stijgt de prijs tot maximaal €40 per ton – afhankelijk van het ras en de leverperiode – om lang bewaren aantrekkelijk te maken en risico's beter te compenseren.

Pootgoedkosten compenseren
Het aflandseizoen voor de hoofdoogst in september start op een prijsniveau van €175 per ton voor Fontane en €197,50 voor Innovator. In week 17 wordt €273 voor het eerste ras en €295,50 voor het tweede ras betaald. Eind juni (week 26) is dat €292,50 en €317,50. De genoemde prijzen zijn basisprijzen, zonder vergoedingen voor bijvoorbeeld een mechanische koeling, kwaliteitspremies of volumebonus. "In het aflandsegment vergoeden we gemiddeld de hogere pootgoedkosten", zegt inkoopdirecteur Hans Langereis.

Het bedrijf probeert een balans aan te brengen tussen de verschillende leverperiodes. Daarbij heeft het vooral meer behoefte aan aardappelen die langer worden bewaard. "Bewaar je aardappelen tot mei of juni, dan neem je als teler extra risico's", meent Langereis. "Daarnaast zijn er de extra kosten en grotere indroging van het product. We kiezen er daarom voor om in het bewaarseizoen de telers ruimer te belonen."

Op papier voldoende pootgoed
Exacte pootgoedkosten kan de directeur niet noemen. "Welk ras teel je en is het product gesneden of niet, dat maakt veel uit voor de uiteindelijke prijs. In alle periodes vergoedt de prijsstijging de hogere prijs voor het pootgoed. Op papier beschikken we over voldoende uitgangsmateriaal, maar de praktijk moet uitwijzen of dat klopt. De grote krapte betekent wel dat telers het komend seizoen misschien een ander ras gaan telen. We beoordelen gezamenlijk welk ras het beste past bij de teler, zijn bedrijf en grond."

De nieuwe verwerkingslijn in Lelystad draait inmiddels alweer enige tijd. Deze lijn brengt groei voor McCain, waarvoor additionele hoeveelheden aardappels nodig zijn. "Dat gaat met het pootgoedtekort nu niet lukken", zegt Langereis eerlijk. "Aan onze telers ligt dat zeker niet. Zij willen graag meer aardappelen telen in de regio's waar dat mogelijk is. Ook zien we verschuivingen binnen segmenten ontstaan."

Soepele omgang met aardappeltarra
In ruil voor de pootgoedzekerheid bij telers hanteert het bedrijf – net als andere fabrieken – een terugleverplicht. Telers hoeven niet alle tonnen op een vastprijscontract vast te leggen, maar kunnen ook kiezen uit de andere contractvormen die het bedrijf biedt. Dat zijn het 'mini-maxi contract' (op basis van klikken op de termijnmarkt) en het participatiecontract. Dit is het oude 'bodemcontract' waarbij McCain de contractprijs als gegarandeerde bodem hanteert en bij een marktprijsstijging het voordeel 50/50 met de teler deelt. "De tarrabeoordeling versoepelen we voor komend oogstjaar", vult Langereis aan. "Dit betekent dat misvormde knollen of die met drukplekken en groeischeuren niet meer als tarra worden gezien. Dat geldt overigens voor al onze fabrieken, ook die van CêlaVíta in Wezep."

Regeneratief programma verdubbelt
McCain startte in 2023 – onder meer in Nederland – met een programma voor regeneratieve landbouw. Het doel van het programma is tweeledig. We willen op termijn het rendement voor telers van aardappelteelt structureel verbeteren. Tegelijkertijd maakt dit de sector toekomstbestending als je kijkt naar duurzaamheid en toenemende druk vanuit wet- en regelgeving.

Het eerste jaar hebben 34 telers deelgenomen aan het programma. Voor dit jaar mikt het bedrijf op een verdubbeling in deelnemers. Aardappeltelers krijgen €5 per ton bovenop de contractprijzen voor deelname aan het programma, dat drie jaar duurt. Samen met de Rabobank biedt McCain in totaal 3% rentekorting bij investeringen wanneer een ondernemer investeert in machines en gereedschap die gelieerd zijn aan het regeneratief telen. "Een aantal keren per jaar komen we met de telers bij elkaar, delen we kennis en evalueren we het programma", licht Langereis toe. "De reacties zijn positief."

Stapt een teler in, dan wordt door McCain eerst een nulmeting uitgevoerd. Hoe staat je bedrijf er nu voor? Denk aan nutriënten in de bodem, biodiversiteit en de samenstelling van je bouwplan. Op basis van wat je al doet, word je in één van de vier niveaus ingedeeld. Langereis: "Ons streven is om telers minimaal één niveau te laten stijgen gedurende drie jaar. Vandaar de keus voor een driejarig aardappelcontract. Deelname is vrijwillig – voor telers, groot of klein – het gaat erom dat de teler gecommitteerd is aan ons programma en goede gegevens kan overleggen over het gebruikte perceel."

Betere bodem
De aardappelverwerker schrijft niet voor hoe telers hun aardappelen moeten verbouwen. Binnen het programma is er een menukaart aan maatregelen die je zelf kunt kiezen. Aan de stappen – denk aan jaarrond groenbemesters telen of gecoate meststoffen gebruiken – worden punten gehangen. Een systematiek die bijvoorbeeld ook door PlanetProof wordt gehanteerd. "We hebben na één jaar al een aantal succesvolle punten gezien", merkt Langereis op. "Soms doen telers al meer dan waar in het programma om wordt gevraagd. Met het programma voor regeneratieve landbouw sorteert McCain voor op de lange termijn. Door de bodem te verbeteren en zo veerkrachtiger te maken zorgen we ervoor dat Noordwest-Europa een nog succesvoller teeltgebied wordt."