Één van de Europese landen die worstelen met een groot aardappeltekort is het Verenigd Koninkrijk. Een combinatie van minder areaal, minder aardappelen en slechte oogstomstandigheden stuwt de prijs aan de start van het nieuwe jaar naar nieuwe hoogtes.
Half januari is de Britse aardappelmarkt ontwaakt uit zijn kerstslaap en wordt direct een fikse nieuwe prijs voor aardappelen op de borden gezet. Voor rassen als de populaire Maris Piper, maar ook Agria en Markies worden bedragen betaald die schommelen tussen de €52,50 en €58 per 100 kilo. Een jaar geleden stond het prijsniveau op maximaal €25 en duurde het tot eind mei voor hier echt beweging in kwam.
Vrije aardappelen schaars
Voor witvlezige aardappelen liggen de prijzen iets lager, tussen de €46 en €50 per 100 kilo. Overigens is een prijs noemen één ding, kopen is iets heel anders. Net als op het Europese vasteland liggen de meeste aardappelen vast op een prijsafspraak (lees: contract). Telers die wel een volume vrij te verkopen hebben wachten rustig af. Een prijs die begin januari al de €60 aantikt kan dit voorjaar nog verder opklimmen, zo is het sentiment. Door bovenmaat uit de partijen tafelaardappelen te draaien kan soms nog wel een partij fritesgeschikte aardappelen worden gemaakt voor de fish & chips-handel.
Hoeveel aardappelen nog in de grond zitten in het VK is lastig om exact te zeggen. Naar schatting gaat het om zo'n 4.000 tot 5.000 hectare in Engeland, Schotland en Wales. Op het Ierse eiland is dat in percentages veel meer, naar schatting oplopend tot een kwart. Tegelijkertijd praten we daar over een veel kleiner areaal van in totaal 9.000 hectare. Begin januari vroor het met name in Midden- en Oost-Engeland ook enkele graden, maar niet zoveel als elders in Europa. Daarmee hoeft niet de resterende oogst in zijn geheel verloren te zijn. Een nog groter probleem dan de vorst is misschien wel de aanhoudende regen, die voor veel rot heeft gezorgd.
Import lastig
Een kerstdiner zonder aardappelen in het VK is niet bewaarheid, maar dat het Britse eiland een behoorlijke krapte aan 'tatties' heeft, is wel duidelijk. Met prijsniveaus die tegen de €60 schuren wordt het lucratiever om aardappelen van het vasteland te importeren. Tegelijkertijd valt het ook hier niet mee om vrije aardappelen los te peuteren. Zeker Agria en Markies zijn er dit seizoen minder én telers laten ze niet zomaar gaan. Wel kan het zorgen voor meer druk op de aardappelmarkt dankzij meer vraag.
Een prijsniveau ver boven de €50 begin januari is uitzonderlijk. In 2018 liep de aardappelprijs voor Markies en Agria op naar €55 tot €60, maar dat was helemaal aan het einde van het seizoen. In Engelandjaar 2012 – toen een belangrijk deel van de oogst verzoop – liep de prijs op tot €35 voor alle rassen en soorten. Uiteraard moet wel een kanttekening bij deze prijzen gezet worden. De kostprijs lag vijf jaar geleden lager en wisselkoersen kunnen variëren. Toch blijft het huidig prijsniveau, zo vroeg in het seizoen, zeer uitzonderlijk.