Restant aardappeloogst verloren door vorst

De minima in De Bilt daalde woensdag 10 januari naar -7 graden Celsius. Ook een dag eerder was al sprake van matige vorst. In de kustgebieden is dat iets minder, maar dit betekent niet dat gewassen er geen hinder van ondervinden. Het grootste gedeelte van de aardappeloogst die nog in de grond zit kan als verloren worden beschouwd, zo denken telers en insiders.

Vorstschade
In het zuidwesten hebben akkerbouwers de vorst niet alleen benut om te kunnen ploegen, maar ook om de aardappelpercelen open te trekken. "Zelfs onderin de rug waren de aardappelen bevroren en glazig", zo laat een Zeeuwse teler weten. Hij koos ervoor het perceel los te trekken met de woeler en vervolgens hopelijk te kunnen spitten en tarwe zaaien.

De Vavi (Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie) rekent erop dat zo'n twee procent van het landelijk aardappelareaal nog in de grond zat afgelopen weekend. Dat tekent de krant AD op uit monde van Vavi-directeur Andries Middag. Je praat dan over ruim 3.000 hectare. In de sector worden ook percentages rond de vijf procent genoemd. Volgens Middag is ook de laatste tijd nog gerooid waardoor hectares van dit totaal zijn afgesnoept.

Schade in alle segmenten
Met name in het zuidwesten van ons land zitten nog de nodige consumptieaardappelen in de grond. In Zeeland, West-Brabant en de Zuid-Hollandse Eilanden. Ook in Flevoland moet nog een klein deel consumptieaardappelen worden geoogst. In onder meer Friesland, Groningen en Noord-Holland staat ook nog een klein areaal pootgoed in de grond. Zetmeelaardappeltelers in het oosten en noordoosten hebben het grootste gedeelte onder bijzonder slechte omstandigheden kunnen rooien, maar ook daar gaan hectares verloren.

België en Noord-Frankijk hebben momenteel met een soortgelijk weertype en matige vorst te maken, waardoor ook daar het restant van de aardappeloogst zeer waarschijnlijk verloren is gegaan. Hevige neerslag en overstromingen hadden daar al met de meeste percelen afgerekend.

Schadepost in de tonnen
De impact op de Europese verwerkende industrie blijft beperkt, maar nadelig is het wel. Duidelijk is dat iedere aardappel dit seizoen nodig is. Enkele duizenden hectares aan vorst verliezen – bovenop de vele kwaliteitsproblemen door het natte weer – is geen goed nieuws voor de fabrieken. Getroffen telers hebben een flinke verliespost te slikken van €10.000 tot €12.000 per hectare. De totale schadepost loopt bij individuele telers al snel op tot een ton tot zelfs drie ton. Een schamele troost is dat de kosten van het rooien, inschuren en bewaren niet hoeven worden betaald en dat het land niet kapot is gereden, al is het startpunt voor komend voorjaar verre van ideaal.

Een klein deel van de telers met aardappelen in de grond hoopt dit voorjaar nog te kunnen rooien, zoals in het verleden wel vaker is gebeurd. Of dat mogelijk is moet het weer uiteindelijk uitwijzen. Zelfs wanneer het mogelijk is een klein volume te redden is het maar de vraag wat de kwaliteit van deze aardappelen is. De laatste keer dat op zo'n grote schaal aardappelen aan vorst verloren gingen, is waarschijnlijk 1998 geweest.