Niet eerder werd in een jaar tijd zoveel diepgevroren frites wereldwijd geëxporteerd. Daarmee is de afzet van aardappelproducten weer helemaal terug en heeft het de problemen rond de coronacrisis, logistiek, de oorlog in Oekraïne en meer achter zich gelaten. Dat blijkt uit een analyse van de laatste exportcijfers.
De grootste fritesproducerende landen wereldwijd exporteerden in het jaar tot 30 juni gezamenlijk 4,46 miljoen ton diepgevroren frites buiten hun lokale markten. Dat is een stijging van 3,4% met de periode daarvoor. Goed voor bijna 150.000 ton meer product. België, China en Turkije lieten de grootste groei zien in deze periode, terwijl de Verenigde Staten juist fors minder volume exporteerde. Europese exporteurs zette een volume van 2,96 miljoen ton af naar landen buiten de EU. Dat is een stijging van 4%. De VS exporteerde 1,03 miljoen ton. Goed voor 2% daling.
Frankrijk grote winnaar
België en Nederland, de twee grootste Europese fritesexporteurs, zagen hun geëxporteerde volumes met 6% en 3% toenemen in seizoen 2022-2023. Voor Frankrijk was dat zelfs ruim 13%. Duitsland en Polen lieten juist een daling zien.
De VS verliest langzaam grip op de wereldmarkt voor frites. In seizoen 2020-2021 had het nog ruim een kwart van de wereldhandel in handen. In het afgelopen seizoen was dat nog 23%. Een herhaaldelijk tegenvallende aardappeloogst in eigen land is daar de grootste veroorzaker van. Dit jaar is de situatie anders, zoals we eerder in deze analyse beschreven.
China en Turkije
De exporterende landen die in de tweede divisie spelen laten nog grotere groeipercentages zien. Zij zijn goed voor 462.000 op de wereldmarkt en dat is 13% meer dan in het jaar ervoor. Argentinië is hier een grote verliezer omdat het exportvolume met ruim een vijfde is afgenomen. China en Turkije zijn de grootste opkomende spelers. Vanwege het fors gestegen prijsniveau voor frites is het interessanter om product uit met name China te betrekken. Het land zag zijn uitgevoerde volume meer dan verdubbelen, tot 66.315 ton. Ook in Turkije verdubbelde de export tot 90.000 ton. Dit land heeft er een belangrijke grote klant bijgekregen: Rusland.
Gemiddeld genomen is de export van diepgevroren frites wereldwijd met net geen 5% gegroeid op jaarbasis in de laatste tien jaar. Wel is zichtbaar dat voor de pandemie de export harder groeide (6,5%) dan tijdens en na de pandemie. Het groeipercentage van het afgelopen exportseizoen ligt dus nog niet op de gemiddelde lijn, maar de vraag naar frites blijft. Opmerkelijk daarbij is dat de enorm gestegen fritesprijs, tot ruim boven de €1.000 per ton, niet voor een grootschalige vraaguitval zorgt. Knelpunt is vooral de beschikbaarheid van aardappelen in Europa en de VS.
Aardappel de beperkende factor
Zonder deze beperkende factor had de exportmarkt waarschijnlijk nog verder kunnen groeien. De Europese aardappeloogst groeit waarschijnlijk maar minimaal ten opzichte van vorig seizoen, terwijl de verwerkingscapaciteit er wel is. In de VS ziet het er naar uit dat bijna 10% meer aardappelen worden gerooid en in Canada is dat 4%. Daarmee krijgen de Noord-Amerikaanse landen een voorsprong.