Recent onderzoek van Wageningen University & Research (WUR) over de stikstofuitspoeling bij consumptieaardappelen op zandgrond biedt nieuwe aanknopingspunten in het debat rond de verplichte oogstdatum van dit gewas. Tussen 2018 en 2020 hebben onderzoekers in Valthermond gekeken naar de uitspoeling van stikstof op zandgrond. Volgens belangenbehartiger Vavi biedt het onderzoek nieuwe kansen voor de sector. De oogstdeadline is een doorn in het oog van de aardappelverwerkers en enorm impactvol voor de sector.
Vlak voor het zomerreces stond een tweeminutendebat gepland over het onderwerp, waarbij drie partijen een motie hadden ingepland over de verplichte oogstdatum op zand- en lössgrond. Dat debat vond uiteindelijk niet plaats door alle politieke ontwikkelingen in Den Haag. Het debat staat nu voor de eerste week van september gepland. De uitkomst van het debat kan grote impact hebben.
Nieuwe data
Het ministerie van LNV liet WUR op hun proefbedrijf in Valthermond drie seizoenen lang proeven doen met de teelt van consumptieaardappelen op zandgrond en vervolgens het inzaaien van een vanggewas. Er is gekeken naar winterrogge, wintergerst en Japanse haver als nateelt. Ook is geëxperimenteerd met zaaidata tussen eind september en eind oktober en met twee verschillende stikstofgiften tijdens de aardappelteelt. Kortgezegd blijkt uit drie jaar onderzoek dat een directe relatie tussen oogst- (en zaaidatum) en stikstofuitspoeling niet eenvoudig is te leggen. Er zijn veel factoren die meespelen bij de waterkwaliteit.
"Het rapport kende een geheimhoudingsperiode, maar die is nu verlopen waardoor de informatie voor iedereen inzichtelijk is", zegt Vavi-directeur Andries Middag. "Met deze nieuwe inzichten moet iets gebeuren in de politiek. Dit betekent ook dat de betrokken ambtenaren hun beleid moeten aanpassen. Zij berustte zich eerder op onderzoek van dertig tot 35 jaar geleden. Het nieuwe onderzoek heeft gekeken naar de relevante rassen Fontane en Agria. In drie decennia is er veel gebeurd. Zo valt uit het rapport op te maken dat het groeiseizoen gemiddeld een week eerder begint en twee weken langer duurt. Dit heeft ook impact op wat er in de bodem gebeurt."
Twee weken langer de tijd
"Het onderzoek relativeert veel dingen", vervolgt hij. De Commissie van Deskundigen Meststoffenwet (CDM) en ambtenaren kunnen niet anders dan naar de inhoud van het rapport kijken. Er zijn voldoende aanknopingspunten om de oogstdeadline aan te passen. Er is nu namelijk hard bewijs dat ook 16 oktober een goede deadline is. De Vavi pleit voor een datum van 1 november, maar een nieuw voorstel is altijd beter dan de 1 oktober die nu wordt gesteld." Wie het rapport leest ziet ook dat de relatie tussen stikstofgift en bodemresidu lastig te maken is en afhankelijk van vele voordelen. Zorgt een stikstofkorting in de opvolgende teelt voor lagere nitraatniveaus in het grondwater? Dat kan worden bediscussieerd.
Als het aan de belangenbehartiger ligt dan is het nu aan de politiek om in actie te komen. Middag: "Er is geen coalitieakkoord meer dat de VVD kan hinderen bij het aannemen van een motie. VVD'er Thom van Campen heeft zich eerder duidelijk uitgelaten over de maatregel. Ook andere politici van onder andere BBB, SGP, PVV en CDA hebben het over de maatregelen gehad. Zij moeten nu de rug rechthouden."