Dat we te maken hebben met een extreem seizoen en met bijzondere marktomstandigheden, is voor elke inkoper en teler van fritesaardappelen wel duidelijk. Extra vervelend is dat de aardappelmarkt qua prijsontwikkeling in een onduidelijke fase zit. De laatste oude aardappelen worden bij elkaar geschraapt om het einde van het seizoen 2022/2023 te halen.
De fritesindustrie draait dezer dagen vooral op contractaardappelen en eerder ingekochte aardappelen. Echte vrije volumes zijn in de markt bijna niet meer te vinden. Het feit dat er eigenlijk geen transacties meer gemeld worden bij de TransactieApp geeft wel aan dat er weinig meer te verhandelen valt. Op de PAT Index worden kleine volumes gemeld van Agria (100 ton), Innovator (100 ton) en Victoria (150 ton), allemaal voor prijzen van €55 per 100 kilo. De Belgische markt zingt een toontje hoger, nu de Belgapom-notering voor Fontane, Challenger en Markies vrijdag opliep naar een historisch hoogste punt ooit van €60. Insiders menen dat dit nog niet het einde van de stijging is, aangezien Belgische verwerkers minder dekking hebben dan hun collega's in Nederland en de vroege oogst nog niet beschikbaar is.
Verwerkers moeten nog een paar weken zien te overbruggen, voordat zij kunnen beginnen met het verwerken van nieuwe aardappelen. De meeste verwerkers mikken op een overgang rond week 30 (liefst iets eerder), maar dit is ook afhankelijk van de kilo's die de komende weken nog bijgroeien. De regen deze week in vooral Frankrijk, België, het zuiden en oosten van Nederland en grote delen van Duitsland geeft de vroege rassen in ieder geval weer groeipotentie.
De meest gestelde vraag onder de (vroege) aardappeltelers is: wat is nu de prijs is van levering af land voor Première, Amora en andere vroege rassen De meeste contracten die zijn afgesloten door vroege aardappeltelers liggen zo rond de €20 tot €23 per 100 kg, levering week 29/30/31. Gelet op het prijsverloop van de oude oogst die recordprijzen aantikt, het koude voorjaar en de achterblijvende gewasontwikkeling, kan je er vanuit gaan dat de prijs van vrije vroege aardappelen substantieel boven de contractprijzen moeten liggen.
Veel aanbod is er echter niet op dit moment, omdat veel telers niet weten of ze überhaupt wel iets te verkopen hebben. Velen hebben tonnen-contracten afgesloten en gaan bij droog aanhoudend weer moeite genoeg hebben om aan die verplichting te kunnen voldoen. Echte vrije telers geven aan dat zij geen aanbieders zijn van aardappelen onder de €30 voor levering week 30. Wat het prijsniveau dan wordt waarop handel mogelijk is, is onduidelijk.
Het niet functioneren van de termijnmarkt lijkt de aardappelmarkt op dit moment ook parten te spelen, omdat hierdoor moeilijk is in te schatten wat het sentiment in de markt is. Waar kan de prijs van bewaaraardappelen voor levering week 17 in 2024 nu precies op worden geprikt? Dat deze ook boven de €30 ligt, lijkt klip en klaar. Een Nederlandse verwerker kwam deze week uit met een tender van €30 voor levering week 17. Daarmee wordt een eerste teen in het water gestoken om te kijken of vraag en aanbod elkaar vinden op een bepaald prijsniveau. Bij het schrijven van dit artikel was (nog) niet bekend of er veel volume op dit prijsniveau is vastgelegd. Er zijn in verhouding al veel aardappelen gecontracteerd. Een lage opbrengstverwachting kan daarbij de verkooplust onder telers mogelijk beperken.