Spaanse oogst houdt historisch prijsniveau vast

Het nieuwe Spaanse aardappelseizoen startte op recordhoogte met €71 per 100 kilo voor de eerste primeuraardappelen. Dat prijsniveau is inmiddels iets onder de €70 gekomen door een groter aanbod. Het prijsniveau is afhankelijk van de regio, aanbod, kwaliteit en het ras. Spaanse telers hebben soms moeite om huidvaste aardappelen te leveren, gelet op het groeiseizoen. Voor vrije partijen wordt al snel €75 per 100 kilo betaald, zo zeggen insiders. De vraag uit met name Frankrijk en Duitsland is goed.

Horten en stoten
Een periode van zes weken met droogte en extreme hitte heeft ervoor gezorgd dat de aardappelgewassen versneld afrijpen. Hierdoor komt het product niet gelijkmatig op de markt, maar gaat het met horten en stoten. De gewassen lopen duidelijk voor op andere jaren, zo zeggen insiders. Naast Andalusië wordt er inmiddels ook geoogst in Sevilla en Murcia. Het gros van de aardappelen blijft in Spanje en is bestemd voor supermarkten daar. Vanuit Sevilla wordt wel naar West-Europese landen geëxporteerd, maar kopers in het eigen land proberen zoveel mogelijk aardappelen in handen te krijgen.

Na een vorstperiode hebben droogte en hitte ervoor gezorgd dat de gewassen zich moeilijk konden ontwikkelen. De opbrengsten liggen een vijfde tot een derde per hectare lager. Dat wordt deels goedgemaakt door een fors hogere prijs. Die piekt altijd aan de start van het seizoen, maar de verwachting is dat het hoge niveau ook later in het seizoen kan worden aangehouden door krapte op de markt. Het prijsniveau ligt ruim €20 boven dat van vorig jaar.

Profiteren van de prijs
Kopers voor primeuraardappelen zijn er volgens insiders genoeg. Niet iedereen heeft voldoende Egyptische of Israëlische aardappelen vast kunnen leggen. De hoop is daarmee nu op Spanje gevestigd. Vanwege deze vraag kiezen telers er soms bewust voor om nog groene gewassen nu te oogsten en zo te profiteren van de hoge prijzen. De kwaliteit is over het algemeen redelijk goed. Rot is dit jaar geen probleem, schade door insecten is dat soms wel. Zij gedijen goed bij de hoge temperaturen.

Het weer drukt een dikke stempel op de aardappeloogst in Spanje, naast een gekrompen areaal en kleine oogst in 2022. Niet eerder zijn vorig jaar zo weinig aardappelen geoogst, toen extreme droogte eveneens voor grote problemen zorgde. De zorgen van aardappeltelers zijn ook nu niet voorbij. De kraan wordt door de overheid letterlijk dichtgedraaid, waardoor beregenen een steeds grotere opgave wordt. Dat heeft impact op de opbrengsten. Wel maakte de Spaanse regering bekend ruim €780 miljoen vrij te maken aan steun voor boeren die last hebben van droogte. Nog eens €1,4 miljard wordt geïnvesteerd in infrastructuur om meer water vast te houden dat onder andere door de landbouw kan worden benut.

Impact op de markt
Voor Nederland heeft de situatie op de Spaanse aardappelmarkt geen enorme gevolgen. Wel zorgt het ervoor dat de gehele Europese tafelaardappelmarkt op scherp komt te staan. Wanneer het volume vroege aardappelen in andere landen toeneemt koelt de markt vanzelf weer iets af. Voor bewaaraardappelen zoals Agria is dat een ander verhaal. Daarvoor blijft een ijzersterke vraag aanwezig vanuit Zuid-Europa, maar ook Zwitserland. De teeltgebieden in net noorden van Spanje, waar de late rassen worden verbouwd, hebben nu nog niet te kampen met extreme droogte. De schoen knelt voor nu alleen bij de vroege aardappelen.