Om nu direct over paniek te spreken zou wat te ver gaan - en daarbij, paniek lost natuurlijk niks op - maar dat de spanning bij de fritesverwerkers stijgt, is een ding dat zeker is. Ga maar na: een seizoen waarin de totale EU-4 aardappeloogst van 2022 zwaar tegenvalt (vooral in de teeltgebieden van Frankrijk en België) terwijl de fritesafzet wereldwijd juist booming is. Dan komt daarbij het verlate voorjaar waarvan nu al kan worden gezegd dat half mei zeker niet alle aardappelen in de EU-4 zullen zijn gepoot.
Al deze factoren hebben tot een prijsexplosie geleid van gemiddeld krap €30 per 100 kilo naar nog geen zes weken later €40 en dan is het nog maar eerste week van mei. De vraag die je je kan stellen als verwerker is: hoe halen we de eindstreep? Heeft het nut om bijvoorbeeld binnenkort €45 voor Fontane te gaan betalen of zelfs meer. Vanzelfsprekend zullen er altijd telers zijn die zeggen: 'Het is mooi geweest', dat is op de weg naar het hogere niveau al gebeurd. Vooral op het haast magische niveau van €40 hebben telers die nog wat te verhandelen hadden veel volume gedaan. Dat soort marktprijzen voor rassen als Fontane en Challenger is tot op heden ongeëvenaard! Toch zijn er net zoals in de uienmarkt telers (nog even wachten ondanks een bod van nabij €85 per 100 kilo) die wachten op (nog) meer.
Uitzonderlijke situatie
Net als de vorige prijsstijgingen zal dan toch het initiatief vooral vanuit België moeten komen. Belgapom noteerde vrijdag 5 mei onveranderd (€40) met, let wel, de stemming vast. Een vaste stemming duidt niet zelden op een uiteindelijk hogere notering de week erop, of dan wel zeker de week daarop. Wat dan de volgende stap zal zijn, €2,50 of nog meer, dat is nog afwachten. Insiders melden in ieder geval al marktprijzen in zowel Nederland, België als Duitsland hoger dan €40. Zo noteerde het Duitse REKA vrijdag 5 mei tot €41,50 voor fritesgeschikte Innovator. Andere bronnen melden al hogere marktprijzen voor met name Agria waarvoor tot €45 is betaald met bestemming export.
De huidige marktsituatie kan onder de categorie 'niet eerder meegemaakt de laatste twintig jaar' geschaard worden en doet zelfs het contractprijsniveau voor oogst 2023 haast verbleken. Blijkbaar gaan we naar een nieuw soort aardappelmarkt waarbij het €30-niveau het oude €20 is van zeg vijf jaar terug (toen een leuke marktprijs).