De onderhandelingen tussen aardappeltelers en fritesfabrieken in Canada verlopen stroef dit voorjaar. Het pootseizoen is begonnen maar onder lang niet ieder contract staat een handtekening. Dat maakt het lastig om de beweging van het areaal te voorspellen. De teelt wordt ondersteund door een sterke markt en ook telers zijn positief.
Insiders verwachten dat het areaal aardappelen in Canada dit jaar met 2% tot 3% toeneemt tot ruim 160.000 hectare. Dat is een stijging van 3.500 hectare vergeleken met vorig jaar. Daarbij wordt wel een grote maar vermeld. Omdat de contractonderhandelingen lang niet overal zijn afgerond, is het onmogelijk om begin mei te zeggen welke kant het opgaat. De situatie verschilt wel per provincie.
Goed seizoen op Prince Edward Island
Met 34.400 hectare is Prince Edward Island (PEI) de belangrijkste provincie voor de teelt, die daar licht toeneemt met zo'n 3%. Ondanks een moeilijk seizoen vorig jaar hebben telers een prima seizoen achter de rug voor alle segmenten (frites, chips, pootgoed en tafelaardappelen). De contracten met verwerkers zijn bijna allemaal getekend en volgens telers hebben fors hogere prijzen de extra kosten goed gecompenseerd.
Relatief droge weersomstandigheden zorgen ervoor dat het poten op tijd kan beginnen. Aardappeltelers wachten momenteel af omdat het nog relatief koud is, vooral 's nachts. Insiders denken dat half mei volop gepoot kan worden.
Weinig water
In Manitoba, waar met 33.000 hectare de meeste aardappelen worden verbouwd na PEI, zijn telers en verwerkers nog druk in onderhandeling. Verwerkers steken in op meer tonnen aardappelen, maar telers aarzelen omdat ze bang zijn dat niet voldoende water voor beregening beschikbaar is. Eén fabriek lost dat op door meer aardappelen in Alberta en Saskatchewan te contracteren voor hun lijnen in Manitoba.
In New Brunswick en Alberta zijn de contractonderhandelingen nog niet allemaal afgerond. Het is daarom lastig zeggen wat het areaal exact doet, maar naar schatting verandert er niet veel ten opzichte van vorig jaar. Ook het weer hier is boeren gunstig gezind en de pootwerkzaamheden kunnen naar schatting op tijd beginnen. In Quebec worden minder fritesaardappelen verbouwd maar zijn de contractonderhandelingen nog gaande.
Pootgoed knelpunt
Een ander knelpunt voor verwerkers is de beschikbaarheid van pootgoed. "Dat is voor het eerst in decennia", aldus Victoria Stamper van United Potato Growers Canada. Naar schatting breidt het pootgoedareaal in Alberta en Manitoba licht uit. "Voor telers is dat niet eenvoudig"", zegt Stamper. "De teeltkosten liggen hoog, er is niet overal voldoende water en het land is niet beschikbaar."
De grootste Canadese verwerker McCain maakte in maart bekend zijn productiecapaciteit te verdubbelen in Lethbridge, Alberta. De investering bedraagt $600 miljoen CAN. Waar de totale productie met de twee geplande nieuwe lijnen op uitkomt, maakte het bedrijf niet bekend. Wel zegt het dat uiteindelijk 6.000 hectare extra aardappelen geteeld moeten worden, bovenop de 22.000 hectare fritesaardappelen die nu al worden geteeld voor de fabriek door 155 telers.
De uitbreiding van McCain heeft impact op de teelt in Canada, zegt Stamper. Bovendien zitten concurrenten Pepsico (FritoLay) en Lamb Weston ook in Alberta met fabrieken.