Nederland profiteert van Australisch fritestekort

Hevige regenval in Tasmanië – een belangrijk aardappelteeltgebied voor Australië – en in New South Wales hebben een grote impact gehad op de oogst. Zwaar getroffen telers hebben soms hun volledige oogst verloren zien gaan door fikse neerslag. Ook hagelstormen in de deelstaat Victoria hebben een negatieve impact.

Aardappelteelt in Australië
Aardappelen zijn het belangrijkste groentegewas in Australië. De productie ervan is in de laatste decennia toegenomen, met de komst van meer verwerkende industrie, en de laatste jaren gestabiliseerd. Het land oogst zo'n 1,45 miljoen ton aardappelen, waarvan 60% wordt verwerkt tot frites en chips. Het gros van de aardappelen, zo'n 40%, wordt in de deelstaat South Australia verbouwd en een kwart op Tasmanië.

De aardappelteelt verloopt er wat anders dan we in Europa gewend zijn. De seizoenen lopen soms in elkaar over vanwege verschillende klimaten in de deelstaten. In South Australia start de oogst in de loop van februari en kan een halfjaar lang af land aan de fabrieken worden geleverd. De andere helft van het jaar komen de aardappelen uit de bewaring.

Productiegat
Het grote aardappeltekort startte toen de verschillende deelstaten aan het einde van het bewaarseizoen zaten, ongeveer vanaf oktober-november. De vroege productie in New South Wales en Victoria heeft dat productiegat niet op kunnen vullen, waardoor de importeurs dat moesten doen. Nederland komt hierbij als 'winnaar' uit de bus. Sowieso is ons landje de belangrijkste leverancier van Australië op het gebied van bevroren frites.

De fritesimport in het land is behoorlijk opgekrabbeld sinds de coronapandemie. Volgens cijfers van brancheorganisatie Augveg werd in seizoen 2021-2022 (dat loopt tot juli) 118.400 ton product ingevoerd. Dat is een plus van 15% met het seizoen ervoor. Nederland leverde met ruim 36.000 ton de meeste frites, gevolgd door België met 28.000 ton. Nieuw-Zeeland – dat geografisch de beste kaarten heeft – is goed voor 30.000 ton. De VS ziet zijn positie juist afkalven, vooral omdat het land niet over voldoende product kan beschikken en de prijs simpelweg te hoog is.

Meer recente cijfers, tot november, laten zien dat Nederland ook eind vorig jaar een toenemend volume heeft uitgevoerd naar Australië, toen het aardappeltekort toe bleef nemen. Het volume nam in oktober met de helft toe. Ondanks dat de prijs van frites uit Nederland met 5% is prijs is gestegen, blijft de vraag aanwezig. De Belgische frites werd juist voor een iets lager bedrag verkocht.

Fritesaardappelen
Voor de verwerkende industrie verwachten telers dat de problemen snel oplossen, omdat deze maand wordt begonnen met het rooien van fritesaardappelen. Voor chips- en tafelaardappelen ligt dat anders, omdat de oogst daarvan later begint. Nieuw-Zeeland kan de Australiërs daarbij maar moeilijk helpen. Het land heeft zelf een nat groeiseizoen achter de rug, vooral op het Noordereiland, waardoor de aardappeloogst kleiner uitvalt.