'Verhoging contractprijs aardappel niet voldoende'

Het zijn tot nu toe aardappelverwerkers in België geweest, waaronder het Belgisch-Nederlandse bedrijf Agristo, en bedrijven in Duitsland die contractprijzen voor komend seizoen hebben gepresenteerd. In deze prijzen is 35% tot 40% prijsstijging zichtbaar. Dat is onvoldoende volgens een berekening van de Werkgroep Consumptieaardappelen (WCA) van de NAV.

Kostprijs boven €27
De WCA maakt jaarlijks zelf een kostprijsberekening die ook telers zelf kunnen invullen voor hun eigen bedrijfssituatie. Op zandgrond komt de af land-prijs op €18,40 per 100 kilo en die voor levering uit de schuur in april op €25. Voor kleigrond is dat af land €20,7 en droog uit de schuur €27,40. Dit is inclusief een marge van 15% voor de teler, maar zonder de kosten voor eventuele beregening te hebben meegenomen. Tweemaal beregenen kost volgens de WCA 1 cent per kilo extra (€270 per hectare bij 25mm).

Af land is de kostprijs voor telers op zandgrond met 20% en 24% toegenomen in het rekenvoorbeeld. Op klei is dat 13% en 15%. Twaalf jaar geleden bedroeg de kostprijs nog zo'n €15 voor aprillevering op de klei. Inmiddels is dat prijsniveau dus bijna verdubbeld.

Prijsverhoging onvoldoende
De WCA concludeert in zijn persbericht dat de relatief forse prijsverhogingen niet of nauwelijks voldoende zijn om een kostendekkende teelt mogelijk te maken. De gemiddelde contractprijzen liggen voor Fontane nu op €17,25 af land. Bij Innovator is dat €19,25. Voor april is dat €25,18 en €27,50. Welke prijs uiteindelijk kostendekkend is moet iedere teler voor zichzelf bepalen. In de regel liggen de contractprijzen van de vier grote Nederlandse verwerkers op een iets lager niveau dan die van de Belgische concurrenten.

Vrijwel alle kostenposten stijgen in 2023, naast het forse inflatiecijfer. In het rekenvoorbeeld komt de grootste procentuele stijging voor rekening van energie. Dat verklaart ook waarom de stijging in de contractprijs voor levering uit de bewaring het hardste stijgt. In het voorbeeld van de kostprijsberekening staat de post energie op 250% ten opzichte van 2022. Ook de kosten van meststoffen en rente stijgen fors. De grootste absolute stijging komt voor rekening van kunstmest.

In het rekenvoorbeeld wordt uitgegaan van netto 50 ton aardappelen op klei en 55 ton op zandgrond. Droog uit de schuur is dat 47,5 en 52,25 ton.

Kostprijs tafelaardappelen nog hoger
De WCA heeft ook gekeken naar de kostprijs van tafelaardappelen. De conclusie is dat deze – bij dezelfde opbrengst – tussen de €2,5 en €3 hoger ligt. Een gemiddelde is lastig te bepalen vanwege de vele variabelen in de opbrengsten en kwaliteitseisen. Het moet volgens de organisatie vooral van de voorwaarden in de (frites)aardappelcontracten komen hoe aantrekkelijk het is om aardappelen op contract te telen.