Worden consumptieaardappelen niet meegenomen op de lijst van 'wintergewassen' in het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn, dan kost dat de Nederlandse aardappelsector zeker €1,5 miljard. Dat becijfert de Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (Vavi). Het voortbestaan van de sector staat op het spel, aldus Andries Middag, directeur van de brancheorganisatie.
In de voorgestelde gewaslijst voor het 7de Actieprogramma komt de consumptieaardappel niet voor in het rijtje wintergewassen, wat bijvoorbeeld voor zetmeelaardappelen wel het geval is. De lijst is nog niet definitief, maar Vavi is er nog niet gerust op dat voor de consumptieaardappelteelt een uitzondering wordt gemaakt. Naar verwachting komt binnen enkele weken meer informatie van het ministerie naar buiten over de definitieve lijst. Ook werkt Vavi aan een eigen onderzoek over de consumptieaardappelteelt in relatie tot stikstof en waterkwaliteit.
Oogstdeadline
Een oogstdeadline voor 1 oktober is vooral op de lichtere gronden rampzalig voor consumptieaardappelen. In een reactie schrijft Vavi dat 85% van het areaal dan nog geoogst moet worden. Oktober is de rooimaand, waarna in november nog een kleine 15% wordt gerooid. Omdat groeiseizoenen langer duren verschuift het oogstmoment, zo concludeert de vereniging. Dit betekent ook dat begin september de meeste gewassen nog vitaal en groen zijn. Daarmee nemen ze ook stikstof op uit de bodem. Een vervroegd oogstmoment betekent dat stikstof in de bodem achterblijft, wat nadelig voor de waterkwaliteit kan zijn.
Volgens eigen cijfers van de Vavi-leden blijft er minstens 20 kilo stikstof per hectare achter in de bodem wanneer in september gerooid wordt. Ook wanneer in oktober nog een vanggewas wordt ingezaaid, kan dit gewas stikstof opnemen uit de bodem, zo oordeelt Vavi. De Commissie Deskundigen Meststoffen (CDM) – samensteller van de gewaslijst – baseert zich op dertig jaar oud onderzoek. In die tijd is er veel veranderd. Niet alleen is het oogstmoment van de aardappelen naar achter geschoven, ook qua vanggewassen is er meer mogelijk.
€1,5 miljard
Vavi noemt de oogstdeadline onuitvoerbaar voor de sector. Capaciteit voor zowel de oogst, opslag en verwerking ontbreekt in de sector op dit moment. Dit betekent een eenmalige investering van €1,5 miljard. Gezien de huidige prijsstijgingen neemt dat bedrag rap toe. Deze investering is niet lonend voor de sectorpartijen en daarmee onuitvoerbaar.
De Vavi-leden investeren sinds 2016 gezamenlijk in een duurzame aardappelteelt waarbij nieuwe rassen en teeltmethoden worden beproefd. In 2023 start een vervolg op dit project (Holland Innovative Potato).