De fritesaardappelmarkt wordt compleet verlamd door alle onzekerheden die er in de wereld zijn. Zowel de fysieke- als de aardappeltermijnmarkt zijn stil gevallen. Er worden weliswaar enige transacties gemeld op de PAT, maar dat zijn over het algemeen aardappelen die al een vaste bestemming hadden en waar alleen nog een prijs op moest worden geplakt.
Dat 'prijsplakken' gebeurt nog altijd rond het €25 per 100 kilo niveau. Voor aardappelen waar nog geen vaste afspraak over is gemaakt, kunnen deze bedragen niet worden gemaakt. Zo ligt de gemiddelde actuele marktprijs voor Fontane op maximaal €22,50 per 100 kilo. Dat komt neer op zo'n €26,50 per 100 kilo, als je de transportkosten er bij optelt, om ze vanuit Noord- en Midden-Nederland naar België of Frankrijk te rijden.
Dus in die zin worden er wel aardappelen gekocht met eindbestemming België en Frankrijk. De handel en daardoor de stemming als het gaat om de Nederlandse, maar ook Duitse industrie, ligt echter op één oor. Met name in de teeltgebieden van Noord- en Midden-Nederland alsmede Noord-Duitsland is de aardappeloogst beter dan eerder werd verwacht, zodat verwerkers niet of nauwelijks de markt op hoeven. Ze hebben immers voldoende aardappelen vastgelegd voor deze periode.
Verwachting niet slecht maar kopers ontbreken
Richting de eerste helft van 2023 is de stemming zeker niet negatief. De verwachting is dat door de matige (België) tot zelfs zeer matige (Frankrijk) aardappeloogst de vraag aanhoudt. Punt is dat vandaag de dag het aanbod in met name Nederland en Duitsland meer dan voldoende is, waardoor de noteringen over het algemeen de stemming rustig duiden. Dat is op zich ergens wel logisch, maar voor levering later in het seizoen is er nagenoeg geen koopinteresse. Althans, interesse waar enige premie op kan worden gemaakt. In die zin is de termijnmarkt, wat we van het prijsniveau rond €24 ook vinden, de enige 'koper'.
De professionele partijen houden zich deze periode afzijdig van de markt. Blijkbaar is de onzekerheid te groot, waardoor er op maart 2023 voor Fontane bijvoorbeeld geen €26,50 kan worden geboden voor vrije of meeleveraardappelen. Blijft de verwerking volle bak doordraaien of komen er beperkingen door (wie zal het zeggen) gasrestricties? Blijft de afzet van frites voldoende met de hoge inflatiecijfers? Steekt het coronaspook weer de kop op? Gaat de oorlog in Oekraïne verder escaleren en welk effect heeft dat op de markt? Kortom, dusdanig veel onzekerheden die zoals gezegd een verlammend effect hebben op de aardappelmarkt seizoen 2022/2023. Het verlammend effect en het uitblijven van enige marktwerking, met name voor handel op het voorjaar, kan ook verder gevolgen hebben richting oogstjaar 2023 als het om vertrouwen van de toch wel risicovolle aardappelteelt gaat. Een actuele tarweprijs voor oogst 2023 gaat in die zin tot veel stof van discussie zijn.