Aardappelen verzilveren of gokken op goud?

De prijzen op de fysieke aardappelmarkt zijn stabiel of staan zelfs iets onder druk. Belgapom noteerde vandaag (vrijdag 28 augustus) €25 per 100 kilo, de PotatoNL noteerde maandag van €20 tot €27 en op de PAT lijst zit de inbreng deze week tussen de €25 en €26,50. De notering op de termijnmarkt kabbelt maar een beetje voort zonder echt van de €28 per 100 kilo af te komen. Dat zijn behoorlijke prijzen, zeker vergeleken met de laatste jaren, maar nu ook weer niet spectaculair.

Als je alleen naar de prijzen kijkt zou je bijna vergeten dat we in een extreem droog seizoen zitten. PCA kwam gisteren met de proefrooicijfers voor Fontane en Challenger in Vlaanderen. De opbrengsten zijn inmiddels fors onder het langjarige gemiddelde gezakt (Fontane is zelfs op koers voor de laagste opbrengst ooit), de sortering is relatief fijn en de groei is eruit. PCA vermeldt wel dat er grote verschillen zijn tussen de percelen. In het zuiden van Nederland zal de situatie niet heel veel verschillen van Vlaanderen, maar in het noorden staan de aardappelen er over het algemeen beter op. Maar ook hier zal de opbrengst bepaald geen records breken. En toch maken de aardappelprijzen geen stap omhoog.

Risicospreiding
Voor een deel heeft dat te maken met het ontbreken van een verwachtingswaarde verderop in het seizoen. Ook een vrije teler zoekt enig houvast in de markt. Tot nu toe kwam een deel van die zekerheid van de termijnmarkt of via zelf handelen of via klikcontracten. Het is een mogelijkheid om van te voren een deel van de aardappelen in te dekken. Je dekt een deel in op de termijnmarkt en spreidt zo het risico dat je loopt over de aardappelen in de bewaring. Op dit moment zit er echter nauwelijks verwachtingswaarde in de termijnmarkt. De traditionele kopers (fabrieken en tussenhandel) lijken een prijs net onder de €30 wel best te vinden en zijn daarom maar beperkt actief. Dat heeft voor de teler tot gevolg dat hij eigenlijk geen risico meer kan indekken over de aardappelen die hij lang zou willen bewaren.

Het afgelopen seizoen ligt bij iedereen nog vers in het geheugen en daarin bleek wel dat de markt rare sprongen kan maken. Het kan dit seizoen natuurlijk ook de andere kant op gaan met een sprong omhoog. Als teler moet je dan wel de middelen en het vertrouwen hebben om die gok te nemen. Gevoelsmatig is er daardoor meer belangstelling voor vroege levering. De prijzen zijn behoorlijk en mits er fatsoenlijke tonnen onder zitten ruim kostendekkend voor de meeste telers. Waarom dan wachten en niet wat extra af land verkopen? Een bijkomend en niet te onderschatten voordeel van vroeg leveren, is dat de aardappelen ook vroeg afgerekend worden. Met dure kunstmest, gewasbescherming, energie en andere kostenposten is het geld snel op de bank ook veel waard. Dan moet je de aardappelen overigens wel kunnen rooien. De meeste telers zijn wel bedacht op doorwas, maar de hoge onderwatergewichten maken de aardappelen ook erg gevoelig voor blauw. Zeker als er geen regen valt kan het nog een uitdaging worden de aardappelen netjes en schadevrij van het land te krijgen.