Forse reductie Engels areaal niet voldoende

Met het verdwijnen van brancheorganisatie AHDB Potato komen nog nauwelijks actuele cijfers over de Britse aardappelmarkt naar buiten. Het is een markt op zich, die zich volledig los heeft gemaakt van de EU-4. Daarbij is het wel een belangrijke exportmarkt voor Europa. Met het afnemen van de teelt op het eiland groeit de behoefte aan aardappelproducten alleen maar.

Areaal historisch klein
Volgens AHDB bedroeg het totaal areaal in 2020 119.000 hectare en afgelopen jaar zo'n 115.000 hectare. Dit jaar komt de aardappelteelt volgens insiders uit op zo'n 109.000 hectare. Dat is een daling van 5%. Niet eerder werden minder dan 110.000 hectare aardappelen in het VK verbouwd. Reken je dat cijfer door met de vijfjarige gemiddelde opbrengst, dan betekent het dat de oogst op 4,86 miljoen ton uitkomt. Dat gebeurde voor het laatst in 2018. De keer daarvoor was 2012, een jaar dat menig Nederlandse aardappelteler zich nog goed kan herinneren.

Volgens aardappelteler James Wrinch is een productie van 5 tot 5,5 miljoen ton nodig om de markt gezond te houden, zo zegt hij tegen de krant East Anglian Daily Times. Daarvoor moet het areaal structureel dalen. Wrinch spreekt over 15%. Samen met zes collega's heeft hij zich verenigd in de telersorganisatie East Suffolk Produce. Ze produceren op jaarbasis 50.000 ton tafelaardappelen en 5.000 ton pootgoed.

9 euro onder kostprijs
Dit seizoen is voor de telers een grote domper. De vrije aardappelprijs bevindt zich momenteel op £120 per ton. Omgerekend nog een €14 per 100 kilo. En dat terwijl de kostprijs op ruim €23 ligt. Sinds eind mei worden al volop nieuwe tafelaardappelen in Oost-Engeland gerooid, wat de markt verder in het slop brengt. Oude aardappelen zijn nauwelijks nog verkoopbaar. Met de hoge teeltkosten dit seizoen en aantrekkelijke alternatieven is het voor telers niet moeilijk om te kiezen voor graan.

Wrinch wijst op nog een verandering. Retailers leggen steeds grotere volumes vast op contract. "Traditioneel werd zo'n 60% vooraf vastgelegd en 40% op de vrije markt gekocht. De laatste vier jaar is dat percentage gegroeid tot 90% op contract. Er is dus erg weinig ruimte voor vrije aardappelen."

Kwart meer fritesexport
Een kleinere aardappelproductie biedt voor Nederlandse en Belgische exporteurs kansen. Beide landen zijn samen goed voor 90% van de fritesexport. Tussen maart 2021 en april 2022 importeerde Het Verenigd Koninkrijk bijna een kwart meer frites dan het seizoen ervoor. Goed voor 654.000 ton product. Daarmee bevindt het exportniveau zich weer bijna op het niveau van vóór de coronapandemie. Dit voorjaar lag de import zelfs 50% hoger.