De wereldwijde productie en afzet van frites heeft de gevolgen van de coronapandemie ver achter zich gelaten. De eerste maanden van 2022 blijven de groene cijfers zich opstapelen. Nederland – die het meeste aan exportaandeel verloor – maakt een sterke comeback.
Eerder al bleek dat het herstel van de wereldwijde fritesproductie en export zeer goed is geweest, met een record van 8,5 miljoen ton eindproduct in 2021. 14% meer dan in 2020. In de eerste twee maanden van dit jaar hebben producenten deze positie verder uitgebouwd. Gedurende het huidig exportseizoen, vanaf 1 augustus, stond de exportteller wereldwijd op peildatum 1 maart op bijna 4,2 miljoen ton. Dit is 17% dan in dezelfde periode een jaar eerder.
Nederland herstelt sterk
Dit blijkt uit gegevens afkomstig van het geharmoniseerd handelssysteem. Daarmee is ook het oude record, stammend uit seizoen 2019-2020, doorbroken. Toen werd in dezelfde periode 4 miljoen ton bevroren frites wereldwijd geëxporteerd. De Belgische en Nederlandse fritesproducenten zijn de twee landen die deze groei volledig voor hun rekening nemen. Vooral ons land heeft een ijzersterk herstel laten zien, na de fikse klappen die de sector in het vorig seizoen kreeg.
In het huidig seizoen is de EU-5 (Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Polen) goed voor 2,9 miljoen ton product. Daarmee is op een haar na het oude record van seizoen 2019-2020 behaald. Het is wel een vijfde meer dan het vorig seizoen. Het aandeel van Nederland bedraagt hierin ruim 880.000 ton, volgens de wereldhandelsdata. Dit is 32,5% meer dan het seizoen ervoor en een absoluut record te noemen. België staat met 1,44 miljoen ton op pole position.
Aandeel in wereldhandel groeit
De exporteurs in de Verenigde Staten en Canada hebben zo'n herstel niet laten zien. De door hun uitgevoerde volumes liggen onder die van voor de coronapandemie. Ook in Noord Amerika is er veel vraag naar frites en daar doen België en Nederland hun voordeel mee. De EU-5 heeft in totaal 66,5% van de wereldhandel in bevroren frites in handen. Ook dat is een recordmarktaandeel.
In de afgelopen tien jaar is de wereldwijde vraag naar frites gemiddeld met 7% gegroeid per jaar. Dit groeipercentage is in het huidig seizoen nog niet behaald. Niet zozeer omdat de vraag ontbreekt, maar meer omdat niet voldoende aardappelen beschikbaar zijn. Ook de logistiek is een bottleneck voor de sector waardoor niet meer volume kan worden uitgevoerd. Dit geldt voor zowel de EU als Noord Amerika.
Wat doet de afzet volgend seizoen?
Insiders vinden het lastig voorspellen wat de rest van dit en volgend seizoen gaat brengen in de wereldfriteshandel. Voedselinflatie is een hot item en het is onzeker hoe dit de consumptie van frites treft. Ook de economie wereldwijd wordt op andere fronten getroffen. Wat te denken van de situatie in Rusland, waar McDonald's van het straattoneel verdwijnt. De gevolgen voor de fritessector kunnen enorm zijn. Juist Rusland is één van de landen die de grootste groei in volume heeft laten zien dit seizoen. Het land heeft veel frites gehamsterd in de maanden voor de oorlog.
Polen wordt het zwaarste geraakt door het gemis van de Oekraïense en Russische markt. Deze twee bestemmingen zijn namelijk de grootste klanten. Het land exporteerde tot maart 208.000 ton bevroren frites en dat is bijna 30% meer dan het seizoen ervoor. Hiervan was 123.000 ton bestemd voor de twee eerder genoemde landen. Met 770.000 ton is het Verenigd Koninkrijk de grootste klant buiten de EU voor frites afkomstig uit de EU5, gevolgd door Saudi-Arabië en Brazilië. Rusland staat op plek zes en Oekraïne op plaats 27.