Poten aardappelen vlot naar de eindstreep

Tot en met vorige week vrijdag (6 mei) zat in Nederland 95% van de consumptieaardappelen in de grond, raamt Aviko Potato in hun meest recente schatting. Daarmee loopt het poten ongeveer gelijk op met eerdere jaren. Het verschil zit 'm vooral in Noord-Nederland. Daar zitten nu ook de meeste aardappelen in de grond. Vorig jaar gooide neerslag roet in het eten.

Beregenen voor het frezen
De bak water – tussen de 40 en 60 millimeter – die vorig jaar viel is nu waarschijnlijk meer dan welkom. Vooral in Flevoland zijn veel akkerbouwers aan het beregenen voordat ze beginnen met de definitieve rugopbouw. Pootgoedtelers zien daar de voordelen van. Vocht in de rug houden bij de knol, bevordert hopelijk de zetting en daarmee uiteindelijk de sortering en opbrengst. Een dure klus bij deze brandstofprijzen, maar noodzakelijk, zo wordt gedacht. Bovendien zakken de ruggen zo ook niet direct in.

De cijfers van Aviko Potato wijzen uit dat in Noord-Nederland voor afgelopen weekend nog zo'n 10% de grond in moest. Dat is niet vreemd, omdat het poten hier altijd wat later op gang komt dan elders in Nederland. Ook in Noord-Holland en Zuid-Limburg is nog niet alles gepoot.

Poten Europa vlot klaar
In de EU-5 zijn akkerbouwers bijna allemaal klaar met poten. Ook in België en Frankrijk, waar het poten eveneens later van start gaat in het voorjaar. Stabiel voorjaarsweer heeft een eenvoudige planning mogelijk gemaakt. Ook in Noord-Frankrijk is droogte inmiddels een issue. De Franse overheid noemt een aantal Noord-Franse departementen waar sprake is van 'zorgwekkende droogte'. Het maakt miljoenen vrij om waterschappen te steunen en boeren die willen investeren in beregening.

Juist in de departementen Nord-Pas-de-Calais en Grande-Est worden veel consumptieaardappelen verbouwd. Maar de impact wordt nu nog niet in zijn hevigheid gevoeld. De temperatuur gaat behoorlijk omhoog op de middellange termijn, zeker in Frankrijk, maar de meeste hoofdoogst staat nog niet boven. Toch kan een gebrek aan vocht de beginontwikkeling dwars zitten. Regen van betekenis zit op de lange termijn niet in de huidige verwachting.

Temperatuur voldoende
Daarmee is de situatie in dit deel van Europa eigenlijk niet veel anders dan één jaar geleden. Ook toen viel er nauwelijks neerslag en maakten aardappeltelers zich zorgen. Een verschil met mei 2021 is wel dat de temperaturen zich nu op een hoger niveau bevinden. Regen viel uiteindelijk op tijd en de opbrengst kwam gemiddeld uit.

Met het poten in de afrondende fase kan ook voorzichtig een oordeel worden gemaakt over het areaal. De geluiden daarover in de EU-4 werden iets 'vriendelijker' naarmate het poten vorderde; in de zin van dat de krimp mogelijk kleiner uitvalt dan eerder gedacht. Insiders berusten zich op een late vraag naar pootgoed vanuit met name België. Zo meldde PCA eerder al dat het areaal in Vlaanderen enkele procenten groeit, terwijl begin dit jaar nog werd uitgegaan van fikse krimp.

Areaal daalt minder hard?
Het is lastig om harde uitspraken te doen. Zo vielen veel pootgoedpartijen grover uit waardoor meer poters benodigd waren én handelshuizen waren vlot met het wegwerken van partijen die overbodig werden geacht. Die gingen de vergister in of zijn afgevoerd voor bijvoorbeeld de zetmeelverwerking. Half april gingen we nog uit van maximaal 5% daling in Noordwest-Europa. Begin mei worden eerder percentages van 2% tot 3% genoemd. Duidelijk is wel dat telers in Duitsland en Frankrijk de voorkeur geven aan fritesaardappelen, wat ten koste gaat van tafelaardappelen.