Belgen trendsetter op leger wordende aardappelmarkt

België zette de trend vorige week door de Belgapom met €2 te verhogen naar €22 per 100 kilo, maar deed daar vandaag nog een flinke schep bovenop door nog eens met €3 te verhogen en €25 te noteren. Dat zijn flinke stappen voor de aardappelmarkt, ook historisch gezien. Waar deze verhoging nu opeens vandaan komt, terwijl voorgaande weken de markt stabiel was, is moeilijk te verklaren. Het vermoeden bestaat dat de Belgische verwerkers hun positie onvoldoende op orde hebben en met name voor laatste periode, mei en juni, nog de markt in moeten om aardappelen te kopen. Ook de lage voorraad aardappelen in België spelen een rol mee dat samen met het later beschikbaar komen van vroege aardappelen zomaar een fors gat kan slaan tussen het oude en nieuwe seizoen. De export liep ook vier weken terug al goed op Zuid-Europa en deels op Oost-Europa en de prijzen liepen daar al een tijdje op.

Het aanbod was beperkt en de verwachting was juist dat er met name in Nederland meer aanbod zou komen na 1 mei door de afloop van de TVL-regeling (Tegemoetkoming Vaste Lasten). Telers hielden hun bewaarplaatsen dicht om zo nog gebruik te kunnen maken van de TVL. Toch lijkt het aanbod beperkt te zijn en blijkbaar kon men in België voor €22 niet voldoende fritesgeschikte aardappelen kopen om de goede vraag naar voorgebakken product te matchen. Voorraden zijn laag (9% lager dan vorig jaar deze tijd volgens gegevens van PCA) en vooral vrije aardappelen zijn er weinig. Telers met vrije aardappelen willen een (zeer) goede prijs voor hun product en laten niet makkelijk los.

Ook in Frankrijk loopt de markt makkelijk op. De exportvraag wordt daar altijd iets eerder gemerkt (de transportkosten naar Zuid-Europa zijn lager) en ook de RNM verhoogde zijn prijs deze week naar €23. Duitsland lijkt nog vaster voor met name Innovator en Agria. Reka noteerde vandaag €26 voor Innovator en Agria en €24,50 voor Fontane en Challenger.

Nederland volgt met moeite
Nederland liep al een tijdje voor de muziek uit met hogere prijzen dan de ons omringende landen, maar heeft nu moeite om dit bij te benen. Op de Pat werd deze week nog een transactie gemeld van €21,75 voor Fontane, wat €3,25 lager is dan voor Belgische Fontane. Deze teler had wellicht beter wat Belgische handelaren en verwerkers kunnen bellen om zo tot een substantieel hoger saldo te komen. In Nederland wordt voor goede Innovator ook tot €25 betaald, alhoewel de Nederlandse verwerkers ruimer in hun positie lijken te zitten dan de Belgische verwerkers.

Een ander sentiment dat meespeelt is de droogte en kou. Bij een verdere vertraging van de vroege aardappelen en een matige opbrengst zal de behoefte van de verwerkers aan oude aardappelen verder toenemen. Inmiddels worden er ook prijzen gemeld van €30 voor Agria. Deze belanden dan niet in de frituurpan van de Nederlandse en Belgische verwerkers, maar gaan richting export. Alhoewel met deze snel stijgende prijzen een aantal landen (voorlopig) lijken af te haken.

Het weer zal de komende weken wel eens bepalend kunnen zijn voor de verdere ontwikkeling van de prijzen, iets wat we terugzien op de termijnmarkt nieuwe oogst die deze week een nieuw hoogtepunt aantikte van €23,40. En dat is een recordprijs voor de tijd van het jaar op de termijnmarkt. De droogte die zich nu al vroeg aftekent lijkt meer impact te hebben op de markt dan gedacht. Het mooie weer stuwt de vraag naar frites, terwijl de vroege aardappelen maar amper groeien.

Samengevat wordt de trend door België gezet, waar dat in het laatste decennium door Nederland werd gedaan. Door onder andere het betalen van €30 voor Markies, levering juni, wordt deze rol van de Belgen onderstreept.