Importeurs en exporteurs van aardappelen, van en naar het Britse vasteland, haalde eind vorig jaar hun orders naar voren toe, om chaos aan de grenzen voor te zijn. Dit bleef uiteindelijk uit. Januari tapt uit een ander vaatje voor zowel tafelaardappelen als pootgoed. Moet de Britse markt als verloren worden beschouwd of keren de kopers dit voorjaar terug?
De export van consumptieaardappelen daalde in de eerste maand van dit jaar met 80% tot 6.000 ton, zo tonen Britse exportcijfers aan. Dit lage niveau is in 10 jaar tijd niet gezien. Ten opzichte van de laatste maand van vorig jaar liep de uitvoer met driekwart terug. Met uitzondering van Frankrijk nam de EU-5 zelfs helemaal geen aardappelen af.
Van top naar flop
Vergelijken met de cijfers van een jaar eerder is gevaarlijk. Toen lag de export namelijk op een recordniveau van dik 30.000 ton. Ook december 2020 deed het met ruim 20.000 ton zeer goed. Niet alle Europese bestemmingen keren hun rug toe naar de Britse aardappelen. Zo nam Spanje nog wel een redelijk volume af. Hier zakte de export 'slechts' 40% terug. Insiders wijten dit aan het lage prijsniveau, dat het aantrekkelijk maakt om aardappelen te kopen.
De grootste pijn voor de Britten zit hem niet in het oosten, maar in het westen. De Ierse Republiek is de grootste aardappelklant en ook die wordt gemist. In januari verdween de export naar Ierland bijna volledig, ondanks dat de prijzen aantrekkelijk zijn. Alle ladingen moeten nu van een fytosanitair certificaat zijn voorzien en is er in algemene zin meer administratie. Zo moet ook de verpakking EU-gekeurd zijn om insleep van ongewenste organismen te voorkomen. Die extra kosten willen de Ierse klanten niet op zich nemen. Worden deze kosten over grote orders uitgesmeerd, dan valt het bedrag mee. Vooral kleine zendingen hebben eronder te lijden.
Brexit of Covid?
Het is de vraag wat het aandeel van brexit is in deze dramatische cijfers en wat te wijten is aan het coronavirus. Februari moet daar antwoord op geven. Dan zijn de opgebouwde voorraden uit december namelijk op. Het wordt interessant om te zien of de export dan toeneemt.
De aardappelimport is minder geraakt, zo tonen de cijfers. In vergelijking tot een jaar eerder is het volume met een kwart afgenomen, maar ten opzichte van december steeg de invoer wel met een vijfde. België en Nederland leverde beide fors minder aardappelen af, ten opzichte van een jaar eerder. Kijken we naar december, dan ligt het volume nog redelijk in lijn. De import bestond in januari vooral uit nieuwe aardappelen uit Cyprus en Israël. Ondanks een lockdown in het VK zijn er toch veel nieuwe aardappelen geconsumeerd. Een lage prijs maakt het product aantrekkelijk.
Pootgoed naar 0
Het exporteren van pootaardappelen naar de EU is voor de Britten onmogelijk geworden. Toch laat januari wel een volume zien, wat vooral met de afwikkeling van papierwerk te maken heeft. Fysieke tonnen zijn de Europese grenzen niet over gegaan, behalve naar de Canarische Eilanden. Zij hebben een uitzonderingspositie. De grootste klant voor Brits pootgoed is Marokko. Het VK staat de import van Europees pootgoed wel toe. Toch daalde de invoer van pootgoed met driekwart, waarvan Nederland het leeuwendeel leverde. Pootgoedhandelshuizen hebben hun leveringen flink vervroegd. Dat is nu zichtbaar in de cijfers.