Aardappelcontract 2021 wordt steeds duidelijker

Verschillende aardappelverwerkers hebben inmiddels digitale telersvergaderingen georganiseerd, of hun buitendienstmedewerkers zijn bezig bedrijven individueel te bezoeken. Prijzen voor oogstjaar 2021 worden nog niet uitgegeven, behalve die voor enkele af land contracten. Ook dit is nog een heet hangijzer, zeker bij de Nederlandse fabrieken. Er zijn meer verschillen tussen Nederland en België. Vooral omdat in ons land hectarecontracten worden gebruikt en in België veelal tonnencontracten. Dat vraagt om een andere aanpak.

Vast volume omlaag
Bij Nederlandse fabrieken wordt duidelijk dat de het volume wat telers op een vaste prijs kunnen contracteren niet langer 40 of 45 ton per hectare is. Afhankelijk van de afnemer wordt gesproken over volumes van 25 tot 35 ton. Niet iedere verwerker doet daar al uitspraken over en allemaal houden ze een slag om de arm. Wél willen ze de aardappelen graag hebben en wordt benadrukt dat het areaal voor 2021 gehandhaafd moet worden voor de hoofdoogst. Daar schreven we al eerder over.

Voor de af land contracten ligt dat anders. Daar zijn afnemers niet eenduidig over. In Nederland zijn een aantal verwerkers die hun meerjarige strategie hebben ingericht op lang bewaren. De af land contracten worden daar verder teruggeschroefd. Er gaan ook andere geluiden op. De realiteit is dat het lang bewaren van aardappelen – met middelen als 1,4Sight, Argos en Biox-M – erg kostbaar is. De kostprijsstijging is evident. Daar is in de huidige contracten rekening mee gehouden. Toch wordt de meerprijs niet voldoende voorgoed. De kans is daarom dat er (veel) meer interesse is om vroeg te telen en af te leveren, waardoor vroeg verwerken en lang bewaren in de vriezer voor verwerkers interessanter kan zijn.

De prijsstelling van de contracten wordt op deze beweging afgestemd. Dit betekent concreet een splitsing van de situatie voor 1 januari 2022 en erna. Voor de lange(re) bewaarders is de prijsverlaging minder dan wie vroeg of af land levert. Dit resulteert in af land prijsniveaus rond €9 per 100 kilo voor Fontane. In week 17 wordt gesproken over niveaus rond €14. Voor Innovator ligt deze prijs €1 hoger. In juni ligt de prijs dichter bij het huidig seizoen, met zo'n €18.

Minder contracten in België?
Belgische aardappelverwerkers zitten iets anders in de wedstrijd. Ook daar wordt een lager prijsniveau genoemd, al is die verlaging mogelijk kleiner dan in Nederland. In plaats daarvan kiezen de zuiderburen ervoor om minder tonnencontracten uit te schrijven, waarbij telers dus wel gaan minderen in areaal. Wie toch wil telen moet dat zonder vaste afnemer doen.

We kunnen concluderen dat de fritesproducenten zo goed mogelijk in hun glazen bol turen. Kijkend naar de huidige afzetcijfers – gedurende de tweede golf – zien we dat de afzet van eindproduct minder daalt dan dit voorjaar zichtbaar was. Dat sterkt fabrieken in het vertrouwen dan herstel snel kan plaatsvinden. Fastfoodketens draaien beter door, thuisbezorgen is immens populair geworden en de feestdagen zorgen voor een consumptiepiek. Hoeveel impact een derde golf heeft is onmogelijk te zeggen. Kijkend naar Azië dan zijn hiervoor nu geen signalen en kan grootschalig vaccineren het tij helpen keren.

Gevolgen voor de teler
Wat betekent dit voor de teler? Feit is dat het risico van de aardappelafzet meer bij de akkerbouwer komt te liggen. Verwerkers zeggen geen nee tegen aardappelen, maar willen zich nu niet aan een prijs committeren. De beschikbaarheid van grond en pootgoed is geen belemmering. Ook telers zijn – met de voorgaande 2 feiten in het achterhoofd – niet geneigd om snel te minderen. Maar weinig toekomstig aardappelland is dit najaar met tarwe ingezaaid, zo is de huidige inschatting. Met meer risico in de prijsvorming is het belangrijk om prijsrisico's goed te managen, net zoals fabrieken dat nu trachten te doen.