Bintje in België bijna uit areaal verdwenen

De samenstelling van het aardappelareaal in België is over de afgelopen jaren fors veranderd, zo blijkt uit gegevens van Statbel, Fiwap, Carah, PCA en Inagro. Het areaal Bintje bedroeg in 2005 nog 35% van het totale Belgische aardappelareaal. Daarmee was dit het grootste ras in België. Inmiddels is dit in 2020 teruggezakt naar slechts 6% van het totaal. Kortom: in 15 jaar tijd is het ras Bintje afgezakt tot het kleinste aardappelras in België.

Het ras Fontane heeft Bintje van de troon gestoten en neemt bijna de helft van het totale Belgische aardappelareaal (48%) in beslag. Dit ras had 15 jaar geleden een aandeel van 23%, waarmee het toentertijd het op één na grootste ras was. Het ras Innovator groeit van 9% in 2015 naar 11% in 2020 en het aandeel van Challenger is afgelopen jaren met 5% toegenomen tot 9%.

Bintje is een nichemarkt geworden
Dat Bintje nog niet helemaal verdwenen is uit het Belgische aardappelareaal komt door de relatief vaste achterban. België staat immers bekend om haar 'frituurcultuur' en de zogenaamde 'frituristen' zweren nog altijd bij Bintje. Je kan dus zeggen dat Bintjes telen, telen voor een nichemarkt is geworden. Toch hoeft dit niet nadelig te zijn. Door het beperkte aanbod, onder meer door het matige groeiseizoen, zie je dat de prijs momenteel veel hoger ligt dan de grote aardappelrassen (zoals Fontane en Challenger).

De prijs voor Bintje (PCA) komt in week 44 uit op €5 tot €7 per 100 kilo, waarbij de marktstemming als stabiel wordt beschreven. Daarentegen komt de prijs van zowel Challenger als Fontane ook deze week niet verder dan €3 per 100 kilo. In deze 'bulkrassen' worden op het moment maar weinig transacties gezien, waardoor de marktstemming op rustig blijft staan.

Opbrengstverschillen
Het is niet vreemd dat telers steeds meer overschakelen naar andere fritesrassen dan Bintje. Het ras is namelijk gevoelig voor kwaliteitsproblemen en doorwas. In de opbrengstcijfers zijn duidelijke verschillen te zien tussen de rassen. Zo is Bintje afgelopen jaar flink geraakt door de hittegolf, waardoor de gemiddelde opbrengst niet verder komt dan 39 ton per hectare (35 millimeter opwaarts), met 73% in de maatsortering van 50 millimeter opwaarts. Terwijl het 10-jarig gemiddelde voor dit ras 45 ton bedraagt.

Ook bij Fontane ligt de opbrengst dit seizoen lager, maar het verschil is wel minder groot. De opbrengst komt dit seizoen uit op 46 ton per hectare, terwijl het gemiddelde van de afgelopen 6 jaar 50 ton bedraagt. Daarbij valt 82% van de aardappelen in de gewenste maatsortering van 50 millimeter opwaarts, een stuk hoger dan bij Bintje. Daarnaast laat het ras Fontane weinig tarra zien (2,5%), terwijl dat bij Bintje maar liefst 9,3% is. Ook Challenger en Innovator scoren op dat vlak veel beter dan Bintje: respectievelijk 0,8% en 2,9%.

Daarentegen scoren deze 2 rassen dit seizoen niet veel beter dan Bintje. Challenger komt niet verder dan 41 ton per hectare, wat 10 ton onder het 6-jarig gemiddelde van 51 ton per hectare is. Innovator komt dit seizoen op een opbrengst van 39 ton, waarmee ook dit ras het 8-jarig gemiddelde ver achter zich laat (50 ton). Toch maken de langjarige gemiddelden wel een groot verschil. Immers 50 ton of 45 ton is en blijft een groot verschil. De keuze van de Belgische teler is dan ook te verklaren.

Niet alleen in België
Overigens neemt het areaal van Bintje niet alleen in België hard af, ook in Nederland is al jaren een teruggang zichtbaar. Alleen al tussen 2019 en 2020 is een negatief verschil zichtbaar van 45,6%: van 419 hectare naar 228 hectare. Dit terwijl het areaal 15 jaar terug nog 2.928 hectare besloeg. In Nederland is het eveneens het ras Fontane dat Bintje van de troon heeft gestoten. Het areaal Fontane ligt dit jaar op 4.957 hectare, een groei van 1,4% ten opzichte van 2019.

Ook in Nederland speelt mee dat Bintje echt de hekkensluiter is voor wat betreft het aantal afgeleverde tonnen. Het aantal afgeleverde tonnen per hectare komt namelijk niet verder dan 16,8 ton. Dit is fors minder dan de 28,3 die zowel Fontane als Challenger weten te bewerkstelligen. Ook Innovator doet het in Nederland goed, met 23,7 ton per hectare. Kortom: de vraag is hoelang het nog duurt voordat de 'binext' een feit is.