Is graanprijs gamechanger voor aardappelen?

Vooral de kleigebieden en de kustgebieden van België en Frankrijk hadden door overvloedige neerslag een flinke achterstand in de aardappeloogst opgelopen. Met name België en Frankrijk hadden voor deze tijdsperiode een laagterecord in de hoeveelheid geoogste aardappelen. Belgische fabrieken hebben dan ook flinke hoeveelheden aardappelen uit onder andere Duitsland afgenomen om de friteslijnen aan de praat te houden.

Moeizame hervatting
Begin deze week kon de aardappeloogst weer hervat worden, moeizaam en langzaam, maar het ging. Inmiddels krijgen we signalen uit het veld dat het tempo elke dag iets hoger ligt en er dag en nacht gerooid wordt om de oogst binnen te krijgen. De schatting is dat er vandaag (16 oktober) in Nederland 65% geoogst is en ook België maakt een flinke inhaalslag en zou richting 50% gaan.

Daarmee koelde de aardappelmarkt ook weer iets af. België noteerde onveranderd, Duitsland verlaagde een halve euro en Nederland deed net als België onveranderd. De termijnmarkt lijkt met meer aardappelen op het droge ook even over zijn top heen te zijn en zakte deze week terug naar onder de €7,00. Opvallend was de goede omzet deze week en het steeds maar verder groeien van de openstaande positie op de termijnmarkt. Blijkbaar vinden koper en verkoper elkaar goed en worden dekkingsposities aan beide zijden van de markt verder uitgebouwd.

Prijsexplosie granen
Opvallend deze week was de enorme stijging van de graantermijnmarkt. Sinds lange tijd schoot deze weer eens door de magische €200 grens. Er is flink paniek op de granenmarkt door aanhoudende droogte in de belangrijkste graanproducerende landen als Rusland en Oekraïne. Deze aanhoudende droogte zal zorgen voor een flinke krimp van het areaal in deze landen. Ook lijkt de totaal oogst in Europa te gaan tegenvallen. Eerdere prognoses worden naar beneden bijgesteld. Zo verwacht Strategie Grains in de EU een totaal tarweoogst voor 2020 van 129,5 miljoen ton tegen 146,7 miljoen ton vorig jaar en 128 miljoen ton in 2018 (droogste jaar in afgelopen 25 jaar).

Ook de droogte in de zuidelijke Amerikaanse plains versterkt de opwaartse beweging, voorlopig lijkt ook daar de oogst kleiner te worden door de weersinvloeden. De termijnmarkt van graan in Parijs tikt vrijdagmiddag de €208,50 aan voor de december 2020 maand. Maar ook september 2021 klimt richting de €193.

Invloed op areaal
Deze ontwikkeling in de granen kan wel eens van invloed zijn voor het areaal van de aardappelen in Noordwest Europa. De afgelopen jaren was er niet echt een alternatief voor de aardappelteelt. Graanprijzen waren laag en daarmee zagen we vooral een groei van het areaal in Frankrijk ontstaan. Mede gestimuleerd door de steeds hoger wordende contractprijzen die aardappelverwerkers boden. Met de slag die corona heeft aangebracht in de afzet van frites, de voorraad frites en het aanhouden van de lockdown over de gehele wereld, lijkt de bal daar juist de andere kant op te rollen. Een kleiner areaal en lagere contractprijzen lijken daar de trend te worden.

Hiermee komt ook het saldo van de aardappeltelers onder druk te staan. De toenemende kosten in de teelt (en bewaring) en vooral ook de toenemende risico's van de aardappelteelt (extreem weer, kwaliteitsrisico's en aansprakelijkheidsrisico (CIPC restant)), zal menig aardappelteler nog eens goed naar zijn strategie kijken. En met hogere graanprijzen lijkt daar dan een meer risicoloos alternatief zich aan te dienen.