Nedato presenteert poolprijs met coronasteun

Begin oktober heeft Nedato de knoop doorgehakt om te starten met het uitbetalen van telers. Gezien de liquiditeitspositie voelde de coöperatie ook deze verplichting, zo licht agrarisch directeur Wim van de Ree toe in een online video voor leden. Inmiddels is RVO.nl gestart met het uitbetalen van bedragen tot €25.000. De eerste telers hebben het geld op hun rekening staan.

Klikcontract hoogste prijs
De €0,06 per kilo steun die aardappeltelers konden aanvragen rekent Nedato fictief mee in de pools, dagprijzen en niet-geklikte klikcontracten. Telers die dit bedrag hebben ontvangen, worden met €6 per 100 kilo gekort. De aardappelen die zijn geprijsd op basis van een vastprijscontract, klikcontract of op dagprijs zijn verkocht, hebben al een definitief resultaat achter hun naam staan. Deze bedragen zijn reeds uitgekeerd. De gemiddelde contractprijs tussen af land en week 17 bedraagt €14,18. De geklikte klikcontracten zitten gemiddeld op €17,91 en de aardappelen die op dagprijs zijn gekocht – tot begin maart – komen op €12,10.

Een groot deel van de dagprijsaardappelen waren op 1 maart nog niet gekocht. Deze aardappelen zijn allemaal in een alternatieve bestemming afgezet. De gemiddelde opbrengst is €1,75 per 100 kilo geworden. Telers konden hier €6 steun voor aanvragen, waardoor het totaalbedrag op €7,75 uitkomt. De niet-geklikte klikcontracten worden middels de cash settlement (CS) van de week van levering afgerekend. Helaas draaide deze verkoopmethodiek begin maart verlies, omdat de fysieke markt harder daalde dan de termijnmarkt en CS. In totaal keert Nedato aan deze telers €1,25 nabetaling uit, waar telers weer €6 steun bovenop ontvangen.

Toch meerprijs voor sommige rassen
De fritesaardappel poolprijs zonder voorverkoop komt in week 13 uit op €11,81 per 100 kilo. De rassen Agria, Markies, Innovator en Lady Anna kennen een plus van €0,75. "Ondanks dat de markt na 1 maart geen onderscheid meer maakte tussen de rassen, hebben we besloten toch een differentiatie toe te passen bij de hoger gewaardeerde rassen", zo licht Van de Ree toe. "Ongeveer 60% van het volume in de pool was voor 1 maart verkocht. Daarna klapte de markt in elkaar, zoals de PotatoNL-notering ook duidelijk maakt. Naar ons inziens presteert de pool van Nedato ten opzichte van de beursprijs goed."

De poolprijs zonder voorverkoop wordt zoals gebruikelijk afgewikkeld. De bewaarstaffel is niet aangepast in de pools en bedraagt €2,50 in week 26. De overheidssteun heeft Nedato fictief meegerekend in het resultaat. Telers die deze €6 hebben ontvangen wordt gekort met dit bedrag. Wie bijvoorbeeld in week 13 Innovator leverde, krijgt zo geen €12,44 maar €6,44 uitbetaald.

Nedato is goed te spreken over de kwaliteit van de aardappelen. Kwaliteitsproblemen waren er – ondanks een moeizame oogst – nauwelijks. Enkele gevallen met vreterij leverden geen problemen op in de afzet, waardoor de norm hiervoor naar boven is bijgesteld. Op het OWG, bakkwaliteit, punten en inwendige kiem wordt niet gekort. Van de Ree: "We merken dat afnemers in toenemende mate helpen om voor mindere partijen ook een plek te vinden en zo maximaal rendement uit de productstroom te behalen. De verbeterde relatie tussen teler of handel en de afnemer ligt hieraan ten grondslag, waarbij transparantie erg belangrijk is."

Steun exportaardappelen nog onbekend
In tegenstelling tot de fritesaardappelen liep de afzet van exportaardappelen ook na 1 maart goed door, maar wel tegen fors lagere prijzen. Het is daarom lastig een gemiddelde beursprijs te berekenen. Over alle rassen komt de tafelaardappelpool van Nedato uit op €17,25 per 100 kilo netto, na aftrek van sorteerkosten.

PlanetProof-telers krijgen nog eens €1.000 extra per hectare uitgekeerd. Van alle deelnemers levert 60% onder dit label af, alhoewel de kwaliteitseisen niet altijd zijn behaald. Vanaf dit oogstjaar wordt daarom ook een vergoeding van €400 per hectare uitgekeerd aan telers die wel het certificaat halen, maar de kwaliteitsnorm niet behalen. Daardoor kunnen de aardappelen niet als PlanetProof worden verkocht.

Nedato heeft voor de exportaardappelen die na 15 maart zijn afgezet overheidssteun aangevraagd. Dit vanwege het lage prijsniveau van €2 tot €3 en de verdringing door fritesaardappelen. De gemiddelde exportnotering van PotatoNL komt voor het gehele seizoen op €10,50. Het is nog onzeker of deze ook wordt uitgekeerd, al zijn er wel telers die reeds steun hebben ontvangen. Is dit wel het geval, dan wordt nog eens €0,80 per 100 kilo extra uitgekeerd. Dit is half oktober nog niet duidelijk.

Niet te negatief over volgend seizoen
Over de plannen voor volgend afzetseizoen zit Van de Ree niet in zak en as. Wel zijn er veel vragen van telers voor teeltseizoen 2021. "We merken dat industrieën blijvend interesse hebben in aardappelen dicht rond hun fabrieken. Onze telers zitten in deze gebieden, waardoor we een sterke positie hebben", zo licht hij toe. "Er is minder behoefte aan aardappelen, wat merkbaar is in de posities die zij innemen en waarbij de risicoverdeling anders komt te liggen."

De focus ligt daarbij op kwaliteit, goede relaties, de lange bewaring en een korte transportafstand, vervolgt hij. "Voor Nedato zijn dat positieve factoren. Onze positie als partner is daarmee zekerder dan het huidig seizoen. Bij de tafelaardappelen loopt de afzet nu goed. Vooral de retail zet blijvend meer product af."