Termijnmarkt vaster door hogere bewaarkosten

De termijnmarkt van oogst 2020 is momenteel (half september) duidelijk aan het uitbodemen. De opgebouwde vraag rond de €6,50 lijkt wat naar €7 te bewegen, waarbij het onduidelijk is waar (qua volume) het aanbod ligt. Het aantal contracten dat wordt verhandeld, is beperkt. Hierdoor is lastig te duiden wat nu de markt echt beweegt. Gezien de actuele fysieke marktprijs van gemiddeld nog geen €3 is een termijnmarktnotering rond €8 een lastig verhaal.

Handel en industrie zijn aan het rekenen wat te doen: aardappelen voor €2,50 af land aankopen, opslaan en vervolgens verkopen op bijvoorbeeld €7,50 op de termijnmarkt lijkt interessant. In voorgaande jaren was de gemiddelde premie tussen af land en de aardappeltermijnmarkt van het aprilcontract maximaal €3. Bij hoge marktprijzen (boven de €25) zijn de premies hoger (tot zelfs €5). In prijstechnisch slechte jaren is dat echter niet aan de orde.

Bijzondere situatie
Een apart situatie doet zich momenteel voor: een fysieke markt op nog geen €3 en een termijnmarktnotering boven de €7, een premie van ruim €4. De vraag die gesteld kan worden is: hoe en waarom? Het kan namelijk goed zijn dat er veel verwachtingswaarde (door de verwachte vraag in het verdere verloop van het seizoen) is, maar dat is naar verwachting niet de enige reden. Wat ook meespeelt, zijn de hoge bewaarkosten ten opzichte van voorgaande seizoenen. Die zorgen voor een ruimere premie tussen de fysieke markt en termijnmarkt.

Er komen veel telers straks voor een belangrijke beslissing te staan: ga ik langer bewaren of neem ik afscheid? Steeds meer kosten toevoegen aan aardappelen (liquide middelen) kan tot begin volgend jaar zorgen voor druk op de ketel, maar kan vanaf ongeveer april (in combinatie met een aantrekkende markt voor het eindproduct) zorgen voor lucht en dan is €7 geen dikke prijs. De dagmarkt toont, ondanks het zeer lage prijsniveau, dat er sprake is van een 'dikke bodem' door de goede afzet naar diverse bestemmingen (zoals zetmeel en voer).

Verwerkers nemen over het algemeen de overkilo's mee, die dan worden afgerekend op ongeveer €2,50 tot €3 per 100 kilo. Dit kan duiden op een betere verwerking dan eerder werd aangenomen, maar het kan tevens wijzen op het feit dat verwerkers de spotgoedkope grondstof toch niet willen missen, ondanks de reeds aanwezige voorraad eindproduct in de vrieshuizen.

Vraag vanuit onderstroom
Een probleem in de actuele situatie is wel dat (als de markt richting het niveau van €5 gaat) de vraag uit de onderstroom afneemt. De grondstof (lees; het eindproduct) wordt dan voor bijvoorbeeld verwerkers te duur om op te slaan en de alternatieve afzetkanalen (zoals vlokken, zetmeel en voer) vallen dan ook weg. Het is dus balanceren op redelijk dun koord.

De vraag naar voeraardappelen neemt deze week zelfs iets toe, omdat de aankomende maïsoogst een wat tegenvallend eiwitgehalte zou opleveren. Veehouders hebben dan graag wat aardappelen om door de maïskuil te mixen. Indien de inkooprijs van aardappelen echter boven de €4 (franco) uitkomt, valt de vraag vanuit de veehouderij weer weg. Conclusie is dat de af landmarkt schoon aanvoelt. Dit ondanks het te verwachten grotere aanbod, gezien de rooibare weerberichten tot eind september.