Wereld fritesafzet daalt 36% maar ziet lichtpuntjes

Tussen april en juni werd wereldwijd 637.000 ton bevroren frites geëxporteerd. Dit is 353.800 ton minder dan het tweede kwartaal van 2019. Een daling van 35,7%. Een jaar eerder ging het nog om goed 991.000 ton eindproduct.

Groot verlies voor EU
In tonnen tekent de EU het grootste verlies op. In het tweede kwartaal voerde de Unie bijna 230.000 ton minder bevroren aardappelproducten uit. Dat is een daling van 37%. In de VS is het percentage met goed 34% iets kleiner. In absolute tonnen komt de terugval in afzet daar op 84.500 ton eindproduct. Canada voerde 46% minder frites uit. Goed voor een min van 19.400 ton. In procenten gezien verloor Argentinië het meeste, met 46,5% minder export. Het land staat met bijna 29.000 ton eindproduct op nummer 3 in de wereldranglijst, na de EU en VS. Nieuw-Zeeland (de nummer 5) wist met een min van 9% het verlies het kleinste te houden.

Het cijfer voor de EU geldt voor de export van eindproduct naar niet-EU bestemmingen, uitgezonderd Canada. Hierin wordt ook het VK meegenomen, wat de grootste afnemer van Europese frites is. De export naar dit land lag in het tweede kwartaal 43% lager. Dit is het grootste verlies van alle afnemers. Voor alle andere landen lag het uitgevoerde volume 34% lager. Opvallend is dat de EU juist 68% meer frites naar de VS exporteerde in de 3 maanden.

VK koopt geen frites
Terwijl de Nederlandse verwerkingscijfers juist een stabiele groei laten zien, na het dieptepunt in april, doen de EU-exportcijfers dat niet. In april lag de uitvoer 32% lager, wat in juni tot 44% was gegroeid. Dit heeft vooral te maken met het feit dat verkopen naar het VK met maar liefst 96,5% zijn afgenomen in die maand. Waarom dit zo drastisch is kunnen insiders niet direct verklaren.

In Noord-Amerika heeft de fritesindustrie het verlies weten in te dammen door efficiënt om te gaan met productstromen en kosten zoveel mogelijk te beperken. Aan het einde van het tweede kwartaal steeg de consumptie, maar de export daalde in juni met 43%, ten opzichte van dezelfde maand in 2019. Opvallend is de enorme importstijging die zichtbaar is. Bepaalde restaurantketens in de VS vragen – in toenemende mate – om speciale aardappelproducten. Amerikaanse verwerkers kunnen niet snel schakelen tussen de standaard VS frites en specialiteiten, waardoor deze klanten overstappen op Europees product. Bovendien is er het prijsvoordeel.

Meer export naar VS verwacht
Insiders verwachten dat deze trend, die al meerdere jaren zichtbaar is, gedurende 2020-21 verder wordt aangewakkerd. De VS heeft zijn areaal fors ingekrompen en kan daardoor op een tekort afstevenen. De Europese industrie zit juist zeer ruim in zijn grondstofvoorziening en kan bij competitieve prijzen juist fors meer exporteren naar de VS. De aardappelsector in het land zelf probeert tegelijkertijd hier een stokje voor te steken, door de importtarieven met 100% te verhogen. Voor de Belgen en Nederlanders is de VS inmiddels uitgegroeid tot de op 3 na grootst bestemming wereldwijd na het VK en Brazilië.

De grootste exportmarkt voor de Amerikanen is Japan. Het verlies in exportorders bleef in Q2 hier enigszins beperkt tot 11%. Van de totale handel is bijna 80% in handen van de VS. Daarmee hebben zij hun grip op de fritesbehoefte in het land verder verstevigd, ten koste van de EU. China verdubbelde zijn export naar de Aziatische collega en laat op de wereldranglijst een opmerkelijke groei van 300% zien. In Q2 voerde het 8.700 ton frites uit, tegenover 2.177 ton een jaar eerder.

Brazilië groeimarkt
De andere grote fritesbestemming: Brazilië nam in het tweede kwartaal 34% minder frites af. Hierbij moet worden opgemerkt dan vooral in april minder product werd afgenomen, waarna het weer gestaag omhoog ging. Braziliaanse importdata toont zelfs dat in juli 27,5% meer frites werd gekocht ten opzichte van 2019. Ruim de helft komt uit de EU, tegenover 38% vorig jaar. Argentinië is de andere grote leverancier. De uitvoer naar Saudi-Arabië daalde met 55%. Niet alleen het coronavirus maar ook de extreem lage olieprijzen zorgen voor een verminderde koopkracht.

De lijst met exportlanden kent veel verlagingen, maar ook enkele groeiers: Zuid-Korea, Taiwan en Australië. Dit laatste land wordt grotendeels door frites uit Nieuw-Zeeland gevoed. De impact van het coronavirus bleef er relatief beperkt, waardoor de fritessector minder werd geraakt dan in Noord-Amerika of Europa. Beide landen proberen hun handel in frites af te schermen en kwamen meermaals in het nieuws met aantijgingen dat product vanuit de EU valse concurrentie opleverde.

Hoop en vrees
Verschillende belangrijke bestemmingen, zoals de VS en Brazilië, laten duidelijk herstel zien in hun vraag naar frites. Dat geeft de EU-fritessector hoop. Tegelijkertijd is er de onzekerheid van die ander 2 mega-afnemers: het VK en Saudi-Arabië. Gezien de huidige prognose voor de aardappeloogst van 2020, die niet hint op tekorten, kan de EU zijn reputatie als prijsvechter wereldwijd verder verstevigen en zo hun aandeel in de wereldhandel uitbouwen.