Tafelaardappelmarkt komt terug op stoom

Ondanks dat veelal onder natte omstandigheden is gerooid afgelopen herfst, hebben tafelaardappeltelers over het algemeen prima product kunnen afleveren. Inmiddels merken afnemers dat de kwaliteit af begint te nemen. Bedrijven met een moderne kistenbewaring kunnen nog prima aardappelen afleveren, maar in toenemende mate wordt geïmporteerd product in de markt gezet.

Fritesaardappelen zijn voor dit segment geen optie, vanwege de rassenkeuze en grofheid. Dat geldt ook voor Agria. Deze partijen zijn vaak erg grof en vooral voor de verse frites bedoeld. Consumenten eten iets meer frites binnenshuis, maar snijden daar niet vaak aardappelen zelf voor. Niet alleen in Nederland, maar ook Spaanse aanbieders van Agria kampen met afzetproblemen.

Tafelaardappelprijzen
In Nederland wordt naar verwachting half mei op de nieuwe oogst uit het Middellandse Zeegebied overgeschakeld. In andere Europese landen is dat meestal al het geval. Aardappelen komen uit Marokko, Egypte, Israël en Malta. Met een prijsniveau van €60 per 100 kilo zijn de aardappelen uit Marokko het laagst geprijsd, maar de schilkwaliteit is dit jaar minder mooi, noteren handelaren. Egyptische aardappelen liggen qua prijsniveau daar net boven, tussen de €65 en €70. Vooral over de aardappelen uit Israël zijn ze goed te spreken. Het prijsniveau hiervan ligt tussen de €70 en €75 per 100 kilo.

Dergelijke prijzen zijn gemiddeld te noemen, wanneer je naar de meerjarige lijn kijkt. Ten opzichte van vorig seizoen liggen de prijzen fors lager. Toen was sprake van een zeer hoog prijsniveau.

Eind mei verschuift het aanbod naar het Europees vasteland, zo is de schatting. Het seizoen is er iets vroeger door gunstige groeiomstandigheden tot half maart. Daarna werd het wisselvallig. Vooral aan de oostkust – waar hoofdzakelijk groentes worden geteeld – is het relatief nat. In het aardappelgebied Andalusië zijn de omstandigheden beter, al wordt wel melding gemaakt van problemen met phytophthora. Telers hopen dat het droog genoeg is om volgende maand te kunnen rooien. Het vroege aardappelareaal is naar schatting stabiel gebleven.

Oogst moet gedwongen mechaniseren
Spaanse telers beramen zich nu over de oogst. Dit handwerk wordt veelal door Oost-Europese gastarbeiders verricht, die nu meestal thuis zitten. In tegenstelling tot groente- en fruittelers hebben de aardappelboeren de luxe om ook rooiers in te kunnen schakelen, wat de arbeidsfilm iets verlicht. Ook het transport met koeltrailers naar Noordwest-Europa gebeurt doorgaans door Oost-Europese firma’s die nu moeilijker aan chauffeurs kunnen komen. Daarentegen hebben deze bedrijven minder te vervoeren voor de fritessector. Hogere kosten voor het transport worden gecompenseerd door een lage dieselprijs, aldus insiders.

In Nederland is er een stabiele en gezonde vraag naar tafelaardappelen, zo noteren insiders. Aan het begin van de coronacrisis ontstond een piek in de afzet, waarna het rustig bleef. Inmiddels is de verkoop gestabiliseerd. Rond Pasen lag deze wel hoger dan gemiddeld. Consumenten kopen meer en vaker aardappelen om te koken en passen hun eetpatroon aan om gezonder te leven. Daar zitten vaak gekookte of gebakken aardappelen bij.

Supermarktacties
Acties bij supermarktketens hebben onder andere voor een toegenomen afzet gezorgd. De Supermarktscanner laat zien dat de prijs van een 5 kilo zak tafelaardappelen tot 1 april fors hoger lag, ten opzichte van een jaar eerder. Voor een zak betaalde je rond de €5, waar dat een jaar eerder €4 was. In april zijn de prijzen – vooral door acties – gaan dalen. Vorig jaar stegen ze toen juist. Wanneer wordt overgeschakeld op de nieuwe oogst is een duidelijke prijsstijging merkbaar.

Fritesaardappeltelers die nog snel overschakelen naar de tafelaardappelmarkt zijn er volgens insiders nauwelijks bij. Worden er meer tafelaardappelen geteeld, dan is dit vooral bij telers die hier al mee bekend waren. Groei in het areaal zit niet in dit segment en ook zijn bedrijven vaak niet ingericht voor tafelrassen. Een toename van het volume wordt daarom niet verwacht.